Het dorpje Montefrio ligt in de provincie Granada, aan de grens van Cordoba. Ik was er afgelopen najaar en liet me verrassen door haar charme.
Het betoverende witgekalkte plaatsje wordt omringt door olijfboomgaarden en graanvelden. Het is een vriendelijke bestemming, ideaal voor mensen die op zoek zijn naar een rustig en authentiek Andalusisch dorp. Montefrio was in de vijftiende eeuw een belangrijk Moors grensdorp tussen de koninkrijken van Granada en Castilla. De vele Atalayas (uitkijkposten) herinneren daaraan net zoals de ruïnes van het Moorse kasteel vlakbij de top. Het was een van de Moorse vestingplaatsen die het langste heeft stand gehouden in Andalusië. De legende gaat dat hier de laatste Moorse koning ligt begraven.
Alle belangrijke cultuurhistorische perioden zijn vertegenwoordigd. Zo zijn er rond de Peña de los Gitanos paleontologische graven, maar ook restanten uit de tijd van de Visigoten en Romeinen gevonden.
In het middelpunt van het wit gewassen stadje met Moorse sfeer ligt de in pantheon-stijl gebouwde Iglesia de la Encarnación, die door de neoklassieke tekenaar Ventura Rodriguez geschetst werd. Deze imposante kerk heeft opvallend veel gelijkenis met de binnen koepel van het pantheon in Rome.
Echter, Montefrío wordt gekenmerkt door de Iglesia de la Villa op de top van de berg, die zeer de moeite waard is, ondanks de steile klim. Eenmaal boven kun je genieten van een prachtig panoramisch uitzicht.
Deze kerk, met een mix van gotische en renaissance stijl, werd gebouwd in de 16e eeuw op de ruïnes van de Arabische vesting als symbool van de overwinning van het christendom over de islam. Het is gebouwd op de plaats van het kasteel van Nasrid. Op deze belangrijke strategische locatie werd de Alcazaba in het midden van de 14e eeuw gebouwd om het moslim-koninkrijk van Granada te helpen bij de verdediging en de invasie door de christenen te voorkomen. Maar na de verovering van Montefrío in 1486, besloten de katholieke monarchen het kasteel af te breken en werd de kerk op zijn plaats gebouwd.
Boeiend om te bezoeken zijn ook: La Casa de Oficios, gebouwd in de 16e eeuw als gildehuis. El Posito, een 18e eeuwse graanwinkel in neoclassieke stijl gebouwd door Francisco Aguado én El Convento, de kerk van San Antonio en het aangrenzende klooster, dat je via een van de steilste straten in het heuvelachtige dorpje bereikt.
Op slechts 7 km ten oosten van Montefrío ligt de intrigerende archeologische vindplaats Las Peñas de los Gitanos. Op het moment dat er bewijzen werden gevonden van een menselijke nederzetting van de Neolithische tijden tot de Bronstijd is men begonnen met opgravingen. Dat resulteerden in het vinden van kammen van bot, scherven van decoratieve keramiek, prehistorische dolmen, grotwoningen en primitieve rotsschilderingen. Las Peñas de los Gitanos wordt beheerd door een groep lokale studenten.
Leuk om te vermelden is dat het magazine National Geographic in 2015 een lijst heeft samengesteld met daarin de 10 dorpen met de mooiste panoramische uitzichten ter wereld. Persoonlijk vind ik het iets te veel hulde, maar Montefrio staat op deze lijst. Aan de andere kant van het dorp, op een heuvel kun je jezelf zogenaamd vereeuwigen op de voorplaat van het tijdschrift met op de achtergrond het kasteel en de Iglesia de la Villa.
Tegenover de Iglesia de Encarnacion ligt het V.V.V kantoor waar je terecht kunt voor folders, wandelkaarten en informatie. En als je zin hebt in een hapje of drankje dan kan ik je restaurante El Pregonero aanraden op een paar passen lopen vanaf de kerk. Het dorp heeft overigens uitstekende olijven, olijfolie én een voortreffelijke en geprezen geitenkaas.
Montefrio bereik je met de auto zowel vanaf Malaga als vanaf Granada binnen een uur.
(Met dank voor de uitnodiging aan Turismo Andaluz y el Ayuntamiento de Montefrio)
Alhama de Granada is een weinig bekende maar zeer interessante stad die door velen het Ronda van de provincie Granada genoemd wordt. Het is een van de grote juwelen van de Poniente Granada, op minder dan een uur rijden van Granada en op minder dan anderhalf uur van Malaga.
Deze stad staat bekend om zijn thermale wateren en baden die in de 12e eeuw door de moslims zijn gebouwd en nog intact zijn.
Alhama de Granada maakt deel uit van de bekende Washington Irving Route, het pad dat werd afgelegd door de New Yorkse schrijver die gefascineerd was door de rijkdom van de Arabische cultuur in Spanje.
Voordat je Alhama gaat bezoeken, is het de moeite waard om even stil te staan bij de rijke geschiedenis van Alhama. In dit gebied woonden de Feniciërs en ook zijn archeologische overblijfselen gevonden die getuigen van de passage van de Romeinen, zoals een brug uit de 1e eeuw na Christus. De plaatsnaam Alhama komt voort uit de naam die de moslims er in de middeleeuwen aan hebben gegeven: al-hamma, wat warmwaterbron betekent.
Alhama was een van de laatste grenzen tussen de moslims en christenen onder leiding van de katholieke vorsten en in feite was de verovering ervan de oorsprong van de oorlog van Granada.
Dit kun je bezoeken in de oude stad Alhama de Granada:
El Castillo
Tegenwoordig zijn er nauwelijks overblijfselen van de muren van wat ooit het moslimfort was. Op de plaats die het innam, vinden we een kasteel met rode muren dat veel later, in de 19e eeuw, is gebouwd. Je kunt het vinden naast de Plaza de la Constitución. Ernaast ligt ook het VVV-kantoor van Alhama de Granada.
Iglesia del Carmen
Deze kerk is gebouwd tussen de 16e-17e eeuw, waarin verschillende stijlen worden gemengd. In de kapellen liggen enkele nobele Alhameños begraven. In de omgeving vind je een spectaculair uitzicht op het natuurmonument Tajos de Granada en de rivier de Alhama. Je kunt zelfs zien wat er nog over is van de oude meelfabrieken in de kloof.
Het Huis van de Inquisitie
Een van de mooiste plekken om te zien in Alhama. Het werd in de 15e eeuw gebouwd als zetel van het regionale gerechtshof van de inquisitie. In de prachtige façade worden laatgotische en renaissancestijlen gemengd.
Bovendien is het gelegen aan de Calle Baja Iglesia, beschouwd als de mooiste straat van Alhama de Granada. Helaas kan het Huis van de Inquisitie kan niet worden bezocht, omdat het privébezit is. Maar de gevel is zeker interessant.
Vergeet niet naar de merkwaardige figuur in de rechterhoek van de gevel te kijken. Het is niet zeker wat het is, maar het lijkt een figuur die met handen en nek vastgebonden is met een ketting.
Een andere merkwaardige hoek, is de plaquette ter ere van Eleno de Céspedes, de eerste vrouwelijke chirurg en transseksueel in de geschiedenis (16e eeuw), die werd geboren in Alhama de Granada.
Hospital de la Reina
Het was het eerste ziekenhuis dat in opdracht van de katholieke vorsten in het koninkrijk Granada werd gebouwd. Het werd gebouwd in opdracht van Isabel, die zich grote zorgen maakte over het welzijn van haar soldaten. Het ziekenhuis werd gebouwd op de overblijfselen van wat ooit het huis was van de qadi, een moslimrechter.
Iglesia de la Encarnacion
In het historische centrum vinden we deze imposante gotische kerk, een van de highlights in Alhama de Granada. Het werd gebouwd tussen de 15e en 16e eeuw, op de overblijfselen van de oude hoofdmoskee.
In de loop der eeuwen zijn er elementen toegevoegd, zoals de toren of enkele kapellen. Ernaast vind je de Fuente de los Reyes Católicos, het Huis van de Inquisitie en de oude gevangenis van Alhama.
Binnen in deze kerk kunnen we ook het Parochiemuseum van Santa María de la Encarnación bezoeken, met tal van religieuze stukken.
Oude Gevangenis van Alhama
Op de Plaza Mayor of Plaza de los Presos vind je niet alleen de Iglesia de Encarnacion. Hier bevindt zich ook de oude gevangenis, gebouwd aan het einde van de 15e eeuw, binnen de muren van een oud Arabisch gebouw.
Mazmorras
Deze kerkers die bestaan uit twee ronde holtes, zijn uitgegraven in dezelfde rotswanden van de put. Ze werden gebouwd tijdens de Nasrid-periode, in de 13e eeuw. Het belangrijkste doel was de opslag van granen, zowel door moslims als later door christenen. Tijdens de veldslagen werden ze echter omgebouwd tot gevangenissen. Ze kunnen worden bezocht dankzij de toegang die in de 19e eeuw is gemaakt.
Iglesia de las Angustias
Deze overblijfselen van een ooit prachtige kerk is een van de mooiste en meest verrassende hoekjes van Alhama de Granada. Gebouwd in de 17e eeuw, in barok stijl. Het is een van de meest getroffen kerken, door verschillende historische gebeurtenissen; de komst van Napoleon zijn troepen in het gebied, de aardbeving in 1884 én de burgeroorlog.
Slechts enkele delen zijn blijven staan, zoals de koepel. Maar het middenschip, is volledig gesloopt. Het is niet echt te bezoeken, maar van buitenaf kun je het bekijken en je voorstellen hoe mooi het in zijn tijd was.
Dit kun je doen rondom Alhama de Granada:
Thermale baden
Misschien wel de meest iconische plek van Alhama de Granada zijn de Arabische baden. Ze werden gebouwd rond de 13e-14e eeuw, uit een natuurlijke waterbron. De Romeinen maakten dit soort ruimte populair, maar het waren de moslims die ze tijdens het Nasrid-tijdperk tot hun maximale pracht brachten.
Op slechts een paar meter van de Arabische baden vinden we ook thermale baden. Dus als je een bad wilt nemen in warmwaterbronnen zonder geld uit te geven, zijn deze natuurlijke zwembaden een uitstekende optie.
De baden liggen op ongeveer twee kilometer van Alhama en zijn een zeer ontspannende ervaring. Zeker als je in de herfst-winter gaat!
Romeinse brug
De bouw ervan wordt geschat rond de 1e eeuw na Christus. Hoewel het traditioneel als Romeins wordt beschouwd, is er geen zekerheid dat het dat is. Sommige archeologen vermoeden dat hij door de moslims is gebouwd. Het ligt op 2 km afstand van Alhama, zeer dicht bij de thermale baden.
Quejigo de Jurtiga
De oudste boom in de provincie Granada is meer dan 850 jaar oud en is meer dan 20 meter hoog en 34 meter breed. Ze staat iets buiten Alhama de Granada, in de buurt van de kaasfabriek Cortijo Júrtiga. De route om er te komen is erg mooi, omgeven door steeneiken en landbouwgewassen. De ambachtelijke kazen worden gemaakt met melk van Murcian-Granada-geiten, grootgebracht in de velden en gevoed met de weiden van de Sierra de Alhama de Granada. Onnodig te zeggen dat deze kazen heerlijk zijn!
Camino de los Ángeles
Een perfecte route om te genieten van het natuurmonument Tajos de Alhama. Het is een wandelpad dat tussen de imposante kliffen en langs de Alhama-rivier loopt. Het dankt zijn naam aan de kleine hermitage die in de rots is uitgehouwen waar je tijdens de wandeling langs komt.
Volgens de legende kreeg in de 16e eeuw een edelman een ongeluk met zijn paard, toen het dier bang werd door de aanval van een slang. Beiden vielen in het ravijn, maar terwijl het paard stierf, overleefde de ridder en beschouwde het als een wonder, want terwijl hij viel, bad hij tot de Maagd. Om deze reden bouwde hij de hermitage ter ere van haar.
Eten en Slapen in Alhama de Granada
Casa Ochoa Tertulia Bar
De naam tertulia zegt het al, in deze boeren kroeg komen de bewoners van Alhama bij elkaar voor een praatje en de laatste roddels. Het liefst dicht bij de open haard en met een drankje. De plek bestaat al sinds 1926 en vandaag de dag zorgen Francisco met vrouw Fina en dochter Pilar voor een familiesfeer en huisgemaakte specialiteiten.
El Ventorro hotel, restaurant én spa
Een accommodatie die ik ten zeerste aanbeveel, is El Ventorro. Waarvan de kamers uit de rots uitgehouwen grotwoningen zijn en in een speciale stijl zijn ingericht. Het heeft warme en koude baden, een spa en een restaurant waar alle huisgemaakte gerechten super lekker zijn. Bovendien ligt het naast de dam van de Alhama-rivier en het begin van de Camino de los Ángeles.
Hotel en Balneario de Alhama
Een andere zeer interessante plek is natuurlijk El Balneario de Alhama de Granada. De kamers zijn meer traditioneel, maar het biedt de unieke ervaring om te genieten van de natuurlijke warmwaterbronnen, massages etc. om je volledig te ontspannen. Bovendien is de omgeving spectaculair.
(Met grote dank aan Turismo Andaluz, die mijn verblijf in Alhama heeft mogelijk gemaakt)
Als ik terug kijk op mijn professionele activiteiten in 2021, dan zie ik een intensief jaar. De realiteit die van de pers de term ´Het nieuwe normaal´ kreeg, werd de eerste helft van het jaar gekenmerkt door hoop, durven doorzetten, nieuwe samenwerkingsvormen en vervolgens voor de meesten een stayvacation. Ik schreef hier al eerder over in een blog in juni.
Mijn zomervakantie bleef ik dan óók in Spanje. Ik maakte een schitterende tocht van Andalusië door Extremadura en Castilla y Leon naar de kust van Asturias, bezocht plekken die ik al kende, ontdekte nieuwe bodega’s en geweldige restaurants en maakte urenlange wandelingen door natuurgebieden en over onbekende Vias Verdes.
Direct na de zomervakantie werd ik door Turismo Andaluz uitgenodigd voor een persreis in het Aracenagebied in Huelva. Daar knuffelde ik iberico varkentjes, bezocht de hamdrogerijen en proefde de beste Jamon Iberico van Spanje! In het plaatsje Aracena bewonderde ik diep onder de grond de Gruta de las Maravillas en klom met mijn collega’s naar de top van het kasteel. Ook verbaasde ik me over het bijzondere landschap van de oude mijnen van de Rio tinto, het leek wel of ik me op de maan bevond!
Een paar weken later stond ik op het podium tijdens het eerste Bike Experience Forum in Almeria. Ik was gevraagd door de Junta de Andalucia om te vertellen over het profiel van de Nederlandse fietser en aan te geven wat de Nederlander belangrijk vindt bij het uitkiezen van een fietsvakantie. Na afloop werd er flink genetwerkt met geweldige fietsorganisatie uit heel Spanje. De volgende dag maakten we een fietstocht naar Cabo de Gata.
Gelukkig had ik een e-bike gereserveerd, maar toch vond ik het behoorlijk zwaar om door het ruige landschap en rulle zandduinen te trappen. En kon ik me natuurlijk niet meten met al mijn jongere collega’s, stoere knullen voor wie offroad fietsen een passie is… Het volgende Bike Experience Forum za loverigens in 2022 in Cadiz gaan plaatsvinden.
Over Cadiz gesproken. Tijdens het eerste weekend van oktober vond de Sail GP, de Formule 1 voor F50 catamarans plaats. De bemanning van de schepen van Australië, Nieuw Zeeland, Amerika, Japan, Engeland, Frankrijk, Denemarken en Spanje zeilen de hele wereld over. Vanaf de wal kon ik de wedstrijd goed volgen. Ook had ik een telescoop bij me, en de bemanning en actie van zo dichtbij zien gaf me soms het gevoel of ik zelf aan boord was.
Er ontstond grote hilariteit toen de F50 Victoria van Spanje vlak voor de start op de tweede dag omsloeg en werd uitgeschakeld. Nederlandse zeiler in hart en nieren heb ik iedere minuut van het tweedaagse spektakel genoten. De data voor de volgende race, 24 en 25 september 2022, staan al in mijn agenda genoteerd.
In de zomer en in het najaar kwamen er twee edities van het nieuwe magazine Bike Explorer uit en in beiden werden mijn bijdragen gepubliceerd. Het eerste artikel ging over de Vias Verdes van Spanje en het tweede artikel over de Eurovelo route, het prachtige deel van 800 kilometer in Castilla y Leon. Mijn volgende bijdrage beschrijft de Ruta Via de la Plata die helemaal van het zuiden naar het noorden van Spanje loopt en in Nederland bekend is als Zilverroute.
De editie waarin je over deze route kunt lezen komt uit in Februari 2022. Dit wordt overigens een bijzondere uitgave. Er zal een gratis brochure worden bijgestoken over de Vias Verdes in Catalonië. Een opdracht van de afdeling toerisme van Catalonië die ik samen met mijn collega Marjan van Destinationmakers momenteel uitwerk.
Spanje doet zijn uiterste best en dat was vooral te merken doordat het uitnodigingen voor promotiereizen regende. Eind oktober reisde ik af naar Castilla y Leon en bezochten we voornamelijk de stad Leon, haar provincie én de wijngebieden en bodega’s van El Bierzo, Ribera del Duero en Rueda. De promoreizen naar Castilla y Leon hadden bijna twee jaar stilgelegen dus het was heerlijk om collega’s van reisorganisaties, hotels en de Junta weer te ontmoeten en afspraken te maken. Met de gemeente van Salamanca had ik een boeiend gesprek en ontstond de gezamenlijke organisatie van een persreis voor komend jaar.
In oktober was het ook precies een jaar geleden dat mijn vierde roman Pilaar van mijn Leven was uitgekomen. Een dag om even bij stil te staan. Mijn beste verkoopmoment was toen de Nederlandse Bibliotheek in één keer 50 boeken af nam. Zal het verhaal over Maria en haar zoektocht door Spanje en de Dominicaanse Republiek over het Columbus Mysterie ooit een vervolg gaan krijgen?
El Puente de Noviembre bracht ik door In Priego de Cordoba met vrienden en collega’s. Drie weken later bevond ik me opnieuw in deze schitterende barokstad in het hartje van Andalusië. Opnieuw op perstrip en op uitnodiging van de gemeente Priego. Uiteraard werden er heel wat stukjes brood in de Priego olijfolie van aanzienlijk niveau gedoopt, werden er monumenten bezocht én stond er showcooking op het programma.
Direct aansluitend op mijn driedaagse tocht in Priego sloot ik aan bij mijn laatste perstrip van het jaar. Op uitnodiging van Turismo Andaluz verkende ik het oostelijk binnenland van Granada, ook wel El Poniente de Granada genoemd. Ik liet me onderdompelen in het heilzame wáter van het Balneario de Alhama, proefde kaviaar uit Riofrio,en beklom de kastelen van Riogordo en Moclin, de laatste verdedigingsburchten van het Al Andaluz. Tijdens een reis met bloggers en influencers leer ik altijd weer nieuwe technieken op het gebied van social media.
En toen was het december. Uitrusten van al dat reizen zul je denken. Maar het tegendeel was waar, want over al deze reizen moet natuurlijk ook geschreven worden.
Bovendien ontstond er een leuke samenwerking met collega Rob van Flextravel om al zijn voormalige Spanjereizen te updaten zodat ze weer online kunnen. Het leuke is dat ik er veel van mijn ervaringen en aanbevelingen in kan verwerken. De Spanjereizen zullen begin 2022 te reserveren zijn. Ook krijg ik redelijk wat vraag van Nederlandse agenten gespecialiseerd op wandel en fiets vakanties.
Ik heb het gevoel dat er in het nieuwe jaar een mooi vernieuwd aanbod op de markt komt. Een prachtige reden dus om een reis in of door Spanje te plannen in het nieuwe jaar!
Nog een week, dan luiden we 2022 in. We leven in een periode dat het lastig is om op lange termijn plannen te maken. Toch heb ik er alle vertrouwen in dat we in 2022 met nieuwe vrijheid weer meer kunnen gaan reizen. Dromen kan natuurlijk altijd!
Hierbij wens ik al mijn lezers, volgers, collega’s en vrienden een Feliz Navidad. Droom deze dagen over een reis door Spanje. Blijf vooral gezond en zorg dat in het nieuwe jaar je dromen realiteit zullen worden …
Als ik op mijn telefoon de foto’s van de Sierra de Aracena terugkijk, dan valt het me op dat behalve wit, er nog een kleur domineert. Natuurlijk, als je het dorp binnenkomt of hoog vanaf de weg bekijkt herken je de witte schittering van de muren van een authentiek Andalusisch wit dorp.
Maar als je verder kijkt ontdek je dat hier de tint oranje domineert. De oranje kleur op de daken als de zon ´s avonds achter de Sierra verdwijnt. Het donker oranje van de verse hammen en lomos van Bellota uit de streek. Of het oranje schijnsel op de kasteelmuren zodra de zon weer opkomt.
Maar ook de Riotinto, de rivier die de naam rood heeft gekregen maar waarvan het water donkeroranje is. Zelfs de gerechten waar regelmatig gerookte paprikapoeder in verwerkt wordt, hebben het intense karakter. En ook de grot van Aracena waar de verlichting de stalactieten en stalagmieten een sprookjesachtig effect geven.
Aracena bevindt zich in het noorden van de provincie Huelva, in de gelijknamige Sierra de Aracena, in de buurt van de Picos de Aroche. Het stadje wordt gekenmerkt door de typisch Andalusische architectuur. Met de bekende witgekalkte huizen en gebouwen die prachtig afsteken tegenover de groene landerijen en bergen die de stad omhullen.
De oorsprong van de naam Aracena verwijst mogelijk naar het Hispano-Arabisch centrum van Qtrsana of naar Aretiena, een rijke landeigenaar ten tijde van de Romeinse bezetting van deze streek.
HET KASTEEL VAN ARACENA
Allereerst klim ik door de smalle steegjes de heuvel op, naar het kasteel. De geschiedenis van de stad is nogal onduidelijk en vooral gebaseerd op de archeologische vondsten in de omgeving, die is gevuld met torens, kantelen en bogen van dit 13e-eeuwse kasteel, hoog op de berg, dat ooit waakte over deze streek.
Het kasteel werd gebouwd door de Caballeros del Hospital, een Portugese Ridderorde die een belangrijke bijdrage leverde aan de herovering van het gebied. Het kasteel is verdeeld in het Alcazaba, waar zich de Torre del Homenaje bevindt.
Vanaf het moment dat het kasteel werd verlaten tot aan 1917 werden de muren gebruikt voor de bouw van de nabijgelegen huizen Totdat deze praktijken uiteindelijk werden verboden om het culturele erfgoed te bewaren. In 1931 werd het kasteel uitgeroepen tot Nationaal Monument.
Vlakbij het kasteel bezoek ik de kerk van Nuestra Señora del Mayor Dolor, dat in Gotische-Mudejar stijl werd gebouwd tussen de 13de en 15de eeuw. Er bevindt zich de beeld van La Virgen del Mayor Dolor,de patroonheilige van Aracena.
GRUTA DE MARAVILLAS
´s Middags daal ik af naar de Gruta de las Maravillas, dat letterlijk Grot van de Wonderen betekent. Het ligt in het historische centrum van Aracena. De grot wordt omgeven door mysterie, ik heb het gevoel in een onderaards sprookjesbos te zijn terechtgekomen. Mijn gids vertelt dat de grot is ontdekt door een herder in 1886. Maar het duurde nog tot 1914 totdat de grot werd opengesteld voor publiek en het werd daarmee de eerste toeristische grot in Spanje.
De onderaardse formatie is een enorme kalkgrot die bestaat uit twaalf ondergrondse zalen en zes meren. De ronde zalen die ik tijdens mijn meer dan kilometer lange wandelroute kan bewonderen zijn:
Sala de las Conchas(schelpenzaal), het beginpunt van de route die wordt gekenmerkt door indrukwekkende stalagmieten.
Salón de los Brillantes (Diamantenzaal)
Salón del Gran Lago (Zaal met het grote meer)
Salón de la Esmeralda (Smaragdzaal)
Salón de la Cristalería de Dios (Gods kristalgrot), waar ik de meest prachtige formaties zie, die vanwege het hoge koper en ijzer gehalte in prachtige kleuren te bewonderen zijn.
Salón de los Desnudos (Naaktenzaal), waar deze zaal zijn naam aan te danken heeft, moet je zelf eens gaan ontdekken…
NATUURPARK SIERRA DE ARACENA
Zoals eerder vermeld ligt Aracena in het zuiden van de Sierra de Aracena, die is gevuld met dehesas van kurk- en steeneiken en waar zwarte Iberische varkens rondlopen en hun dagelijkse maal van zoete eikeltjes bij elkaar scharrelen. Het zijn de beroemde zwarte Ibérico-varkens die, zodra ze het loodje hebben gelegd, de onvolprezen Jamón Ibérico leveren. Centrum van deze productie is de Pata Negra.
Het varken heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in de Spaanse keuken en cultuur. Het is het enige dier waarvan bijna alles wordt gebruikt en de Iberische ham is het meest belangrijkste product. En of een ham ook Iberische ham genoemd mag worden hangt niet alleen van het beest af maar ook van de hoeveelheid en samenstelling van het vet. Iberische ham moet aan strenge eisen voldoen en is altijd van een zeer goede kwaliteit. En zijn de varkens met eikels (bellotas) gevoed dan is de ham zelfs van uitstekende kwaliteit.
OP BEZOEK BIJ JAMONES EIRIZ IN CORTECONCEPCION
Domingo en Dolores van het familiebedrijf Eiriz, hebben me al vaak gevraagd om langs te komen, en dit keer komt het er eens van om een wandeling over hun landgoed te maken, de varkens van dichtbij te zien en de werkelijke uitleg te krijgen over verschillende hamsoorten uit de streek.
Jamon Eiriz ligt niet ver buiten Aracena en behoort tot de absolute top-leveranciers van Iberico Bellota hammen. Het bedrijf behoort tot de pioniers en bestaat al sinds 1818 waarin zij op een zeer respectvolle en traditionele manier Iberische ham en vleeswaren produceren.
We maken een wandeling door de dehesa waar de kleine zwarte varkentjes vrolijk lopen te huppelen en hun maaltje bij elkaar scharrelen. Ondertussen vertelt Domingo met passie over zijn dieren. Ibérico Bellota D.O.P is het paradepaardje onder de Spaanse hammen. De Spaanse varkentjes worden kort na hun geboorte gevoed met mais en graan voordat ze worden losgelaten in de vrije natuur.
Van september tot ongeveer maart kunnen de beestjes zich tegoed doen aan heerlijke zoete eikels in de eikenbossen. Door het vele bewegen en hun optimale voeding krijgen ze een bijzondere vetopslag in en rondom hun spiermassa’s. Tijdens hun laatste herfst mesten deze varkens zichzelf vet met de eikels van de eikenbomen waardoor hun vlees een bijzonder verfijnd aroma krijgt, met een uitzonderlijk hoog percentage meervoudig onverzadigde vetzuren.
Zo krijgt de Ibérico bellota ham een zachte textuur en is daardoor veel smaakvoller dan bijvoorbeeld de Ibérico Cebo of de Serranoham. De Eíriz hammen zijn allemaal gecertificeerd en voldoende aan de strikte regelgeving van de D.O.P (Denominacion de Origen Protegida)
Terwijl de varkentjes knorrend rondrennen, leer ik dat ham dat komt van de achterpoot een Jamon heet en een ham van de voorpoot een Paleta. De Aracena regio is waar de absoluut beste kwaliteit Iberico hammen vandaan komen, zeg maar de Grand cru voor Iberico.
De varkens bij Eiriz worden na 18 maanden geslacht. Er loopt gemiddeld maar één varken op één hectare dus dat zegt al heel veel. De hammen worden natuurlijk gedroogd, er wordt alleen gebruik gemaakt van zeezout en later de droging in de open lucht. De ham moet ruim drie jaar in de open lucht drogen en wordt dan officieel gecertificeerd. Wanneer een ham 100% Iberico is of niet kun je zien in onderstaande foto.
Het immense domein van Eiriz in het dorpje Corteconcepción ligt 2 km van de rivier de Odiel en ligt op 572 meter boven de zeespiegel. Corteconcepción profiteert van een microklimaat waar de winden van de Atlantische Oceaan voor de fraaie ziltheid zorgen terwijl op hetzelfde moment er een Mediterranen klimaat heerst
Domingo benadrukt nog eens: ´ We gebruiken alleen zeezout en elk stuk ham droogt van nature in de frisse lucht en wordt zo gerijpt. We werken op de klassieke manier zoals men dat ook 200 jaar geleden deed. Het vlees is verder onbewerkt en dus puur natuur.´
Als we de hallen binnenkomen waar de hammen hangen te drogen, komt de zoete geur me al tegemoet. En als ik rondkijk, besef ik dat hier voor een vermogen hangt. Maar dat is ook niet vreemd als je weet wat een werk er aan vooraf gaat voordat je een plakje van deze goddelijke jamon in je mond kan stoppen.
Na de rondleiding komt het smakelijkste deel van het bezoek: een proeverij! Wijn proeven en olijfolie proeven heb ik onder de knie, maar er gaat een wereld voor me open wanneer ik leer hoe je ham moet proeven. Je houdt de plakjes bijvoorbeeld tegen het licht en warmt ze ietsje op op de bovenkant van je hand voordat je proeft. Ik kan je verzekeren dat het smullen is!
De proeverij wordt vergezeld met een droge witte wijn van het Condado de Huelva en een zoete Montilla Moriles. Natuurlijk ga ik niet met lege handen naar huis. Met een stevige lomo en een pakje jamon iberico in mijn tas neem ik afscheid en beloof in het najaar nog eens terug te komen.
UIT ETEN IN ARACENA
De gerechten in dit gebied worden bereid met streekproducten en uiteraard staat het vlees en de jamon en lomo de Bellota op de menukaart. Verder veel gerechten van hert en everzwijn, verschillende soorten paddenstoelen, waaronder de gurumelo en smakelijke groenten als artisjok, piquillopepers, tuinbonen en enorme tomaten.
Dit zijn mijn favoriete restaurants en gerechten in het stadje Aracena, die ik tijdens de trip gegeten heb:
Om met de auto van Sevilla naar Aracena te rijden (90 km) begint je route op de A-66 waarna je afslag 782neemt en vervolgens je route vervolgt over de N-433.
Je kunt vanaf Sevilla’s Plaza de Armas ook de bus pakken naar Aracena. De busmaatschappij Damas verzorgt twee/drie dagelijkse diensten (één op zondag) tussen Sevilla en Aracena.
(Met dank aan Turismo Andaluz, Junta de Andalucia die deze reis mogelijk maakte)
Begin deze maand kreeg ik de kans om het kustplaatsje Chipiona in de provincie Cadiz te ontdekken. Langs en door Chipiona loopt ook de Via Verde Entre Rios die uitkomt bij de volgende kustplaats Rota.
De Via Verde is 16 kilometer lang en grotendeels plat terrein. Wel is het oppassen geblazen met fietsen omdat er hier en daar wat hobbels en kuilen op het pad van de oude spoorlijn zijn. Deze route, die voorheen werd gebruikt om Chipiona met de plaatsen Jerez de la Frontera, San Lucar de la Barrameda en Puerto de Santa Maria te verbinden, is ondanks zijn niet al te lange afstand enorm veelzijdig want landschap betreft.
Vroeger werden per trein de houten wijnvaten en andere materialen voor het maken van de moscatelwijn over deze spoorlijn vervoerd. En als de druiven geplukt waren en de wijn rijp, werden de flessen en kleinere vaatjes met dezelfde trein weer naar Jerez vervoert voor verder transport.
In de zomer is het een drukke badplaats, geliefd om zijn prachtige 12 kilometer gouden stranden dievooral worden bezocht door de inwoners van Sevilla. Internationale reizigers weet inmiddels ook de weg naar Chipiona te vinden. Aan de zeeboulevard staat de Faro de Chipiona uit 1867, de hoogste vuurtoren van Spanjeen twee na hoogste van de wereld. In 140 voor Christus werd er door de Romeinen op deze plek al een vuurtoren gebouwd om schepen te waarschuwen voor de grote rots, Piedra de Salmedina. Ondanks de aanwezigheid van de vuurtoren is deze rots in de loop der jaren verantwoordelijk geweest voor vele wrakken. Je kunt de 69 meter hoge vuurtoren bezichtigen en de 344 treden beklimmen die naar de top van de vuurtoren leiden.
Chipiona heeft een onherroepelijke verbinding met de zee. Iedere plek, ieder monument en ieder product is direct of indirect met de zee verweven. Fietsend over de Via Verde, ben ik meerdere keren afgestapt om de tradities en verhalen van dit kleurrijke plaatsje te ontdekken. Ik raad je op de volgende plekken aan even op de rem te trappen, de fiets op slot te zetten om het kleurrijke Chipiona te leren kennen.
DE IMPOSANTE KERK AAN ZEE
HET HEILIGDOM VAN LA DAMA DE REGLA.
Chipiona zou Chipiona niet zijn zonder haar vuurtoren én haar 14e eeuwse Monasterio de Nuestra Senora de la Regla, waar in de kapel een genadebeeld door de zeevaarders werd aanbeden. Wat tegenwoordig een belangrijk religieus centrum is, was ooit een fortkasteel dat eigendom was van de Ponce de Leóns, die het in 1399 aan de Augustijnen schonk.
Zij bewoonden het tot 1835, toen het in beslag werden genomen in verval raakte. Eenmaal hersteld, schonk de staat het heiligdom aan pater Lerchundi een Franciscaan, die zich hier vestigde en het gebouw herbouwde om er een missionarissencollege in te plaatsen dat honderden Franciscanen van hieruit naar Marokko en het Heilige Land zou sturen.
In 1904 werd de kerk in neogotische stijl herbouwd. De Franciscaner gemeenschap met zijn 15 broeders die in het klooster wonen, zorgen vandaag de dag nog steeds voor het heiligdom en kunnen tijdens een rondleiding het museum laten zien.
In de zomer kun je het museum elke vrijdagmiddag bezoeken, maar ook op afspraak door te bellen naar 956 370 189.
GENIET VAN DE GASTRONOMIE
PRODUCTEN VANUIT DE ZEEREGELRECHT OP JE BORD
Eten in Chipiona is óók een interessante en zeer smakelijke bezigheid. Je weet al dat ik ga voor duurzaam toerisme, en een van de fundamentele elementen daarvan is het nuttigen van lokale producten. In Chipiona eet je zee!
Van plaatsen waar je tapas kunt eten, ontspannen met een biertje of een lekker glas witte wijn uit Cadiz en omringd door vrienden, tot aan luxe restaurants de alta cocina om de meest typische gerechten van de kust van Cadiz te proberen. In dit artikel ga ik er niet verder op in. Later zal ik een aparte post aan mijn favoriete restaurants en hun karakteristieke gerechten wijden.
PARKEER JE FIETS BIJ EL CASTILLITO VAN CHIPIONA
EN ONTDEK DE NIEUWE WERELD
Chipiona Castle is een klein mysterie. De oorsprong van het, voor een kasteel nogal klein monument met haar balkon direct aan zee, is onduidelijk. Men gelooft dat het oorspronkelijk een Almohaden-toren was, maar het is zo getransformeerd dat de oorsprong niet langer zichtbaar is. Maar laat je niet misleiden, het ´kasteel´ neemt een belangrijke plaats in in de geschiedenis.
Alfonso X heeft het versterkt tijdens de herovering van Cádiz en het is een belangrijk punt geweest om de kust te verdedigen tegen voortdurende plunderingen door Moorse, Berberse en Turkse piraten.
Het kasteel is de woning van de pastoor geweest, de kazerne van de burgerwacht, en ook een hotel. Momenteel huisvest er het VVV kantoor waar je bijvoorbeeld je bezoek aan de vuurtoren van Chipiona kunt boeken. Er werkt een enthousiast team dat je informatie en ideeën geeft over wat er in de omgeving te doen is. Ook bevindt zich hier het Centrum ´Cádiz en de Nieuwe Wereld´, een klein museum over ontdekkingen en reizen. Een aanrader voor iedereen met een reizende ziel die een overzicht wil bekijken van de geschiedenis van de regio, de ontdekking van de nieuwe wereld en handel met Indië.
FIETS OVER DE GROEN PADEN NAAR EL PINAR DE CHIPIONA
De route, die loopt tussen dennenbossen en gecultiveerde velden, brengt je naar El Pinar de Chipiona, in het gebied van Pinar de la Villa.
Op deze plek, met meer dan 300 jaar geschiedenis, werden de pijnbomen voorheen commercieel geëxploiteerd door de families van het gebied. Tegenwoordig is de exploitatie niet meer zo winstgevend en sinds de jacht in het gebied is verboden, is het een prachtige enclave waar je kunt te wandelen en vogels te observeren die in het dennenbos zelf leven, zoals de kleine uilen, hop, tortelduiven en de trekvogels die profiteren van de nabijheid van het Doñana-park en de meren van Costa Ballena om hier over te steken naar het Afrikaanse continent.
Er leven ook tal van zoogdieren, zoals de karato-slaapmuis, de spitsmuis, de egel en de ocellata lizard.
VAAR OVER ZEE LANGS HET WRAK VAN EL BARCO DE ARROZ
Een tochtje over zee is ook een manier om Chipiona te leren kennen en de kustlijn waar de vuurtoren en de kerk de skyline markeren te observeren. Ik maakte een tocht met een motorboot, maar ook kun je mee op excursie met een zeilschip of het stuur van je fiets verruilen voor die van een waterscooter.
We voeren lang de verroeste resten van een vrachtschip dat rijst vervoerde en in de jaren 80 op de klippen liep. Overigens een waar eldorado voor snorkelaars en duikers.
WANDELEN EN BADEN OP DE STRANDEN
Na of tijdens de fietstocht over de Via Verde is er niets verkwikkender dan een duik in zee. Het zeewater aan deze kust wordt ook als een natuurlijke spa beschouwd, vanwege de hoge concentratie aan jodium en mineralen.
Chipiona heeft 14.600 meter kustlijn, waarlangs de stranden van Niño de Oro, Micaela, Las Canteras, Regla, La Laguna en Tres Piedras zijn verdeeld. Ze zijn allemaal toegankelijk en de meesten hebben ook een blauwe vlag.
LEER OVER DE GETIJDEN EN DE OUDE VISTECHNIEK IN DE CORRALES
De negen corrales zijn een van de typische dingen waar Chipiona bekent om is omdat ze lang geleden alleen daar gemaakt zijn. Al gebouwd door de romeinen en vandaag de dag in handen van negen families die ze onderhouden en mogen gebruiken voor de visvangst.
Als je nog nooit van corrales hebt gehoord, kan ik je vertellen dat het kunstmatige dammen zijn die zijn gemaakt met een reeks van waterinlaten waar water doorkomt als het tij opkomt, en de onwetende vissen gevangen houdt als het eb wordt. Op deze prachtige video kun je zien hoe het werkt.
We hadden geluk want we zagen hoe de visser een inktvis en een harige krab ving. Er wordt duurzaam en verantwoord gevist en er wordt alleen gevangen wat er gegeten gaat worden en dat van voldoende grootte is. Op deze manier weten de vissers dat ze hier in de toekomst kunnen blijven vissen.
De corrales kunnen worden bezocht met een rondleidingen georganiseerd door het VVV-kantoor, waarbij een visser laat zien hoe hij in de corral werkt en je vertelt hoe hij de verschillende gereedschappen gebruikt. Belangrijk is om waterschoenen of oude sandalen te dragen gezien het terrein gevaarlijk is en het heel gemakkelijk is om jezelf te snijden met de oesterrots.
Om ze te bezoeken is het verplicht om te reserveren, hetzij bij het VVV-kantoor (in het kasteel) of per telefoon 956 92 90 65.
GENIET VAN DE ROMANTISCHE ZONSONDERGANGEN
Kijken naar de zonsondergang met een glas in je hand en een verse vismaaltijd en je verbazen over de roze en oranje tinten die de lucht en het water kleuren, is een van de grote geneugten van de kust van Cadiz. Natuurlijk is geen een zonsondergang hetzelfde, dus je kunt iedere keer weer genieten. Bijvoorbeeld vanaf:
• Beach Club AWA, met een Aperol Spritz in de ene hand en kleine hapjes met vis in de andere. Vanaf hier zie je de Atlantische Oceaan de hele skyline van Chipiona, met de vuurtoren die de kust verlicht.
• Vanaf het strand van Regla, langs de huizen van Tolosa Latour, vanaf de houten loopbruggen, met een spectaculair panoramisch uitzicht vanaf de andere kant van Chipiona
• Restaurant Los Corrales, aan de voet van de vuurtoren. Je ziet alleen de zee, waardoor het ook een spectaculaire zonsondergang is.
PROEF CHIPIONA’S TRADITIONELE DRANK: DE MOSCATEL
Het proeven van een muskaatwijn is een must op je lijst. De moscatel is de plaatselijke drank is in Chipiona, daarom is het leuk om te ontdekken waarom het zijn karakteristieke smaak heeft en hoe het wordt geproduceerd. Het Moscatel Museum ligt midden in het centrum.
Het museum illustreert het begin van de wijnproductiemarkt in het midden van de 15e eeuw, en zelfs veel eerder, met een overzicht van de Romeinse, Fenicische en islamitische invloed op de gewassen in het gebied, tot de huidige productie met 150 merken en 60 wijngaarden.
KOOP EEN PLANT OM CHIPIONA BIJ KWEKER MERCADO RIVERA
Een van de dingen die je waarschijnlijk niet weet, is dat er in Chipiona grote velden zijn waar sierplanten worden verbouwd. Zozeer zelfs dat ze hun eigen groothandelsmarkt voor planten en fruit hebben: Mercado Rivera. Een leuk detail is dat de bloembollen voor sierplanten en bloemen iedere maandag door vrachtwagens uit Nederland worden aangeleverd.
De telers komen twee keer per week naar de veilinghallen en houden ze de bloemen- groenten- en fruitveiling. Goed, het is geen Aalsmeer, maar neemt zeker een belangrijke plaats in op het gebied van exporteren van snijbloemen. In de kwekerij Rivera Garden (een soort Intratuin) die je kunt bezoeken verkopen ze ook planten direct aan de bezoekers en zo kun je je eigen Chipiona plant als aandenken mee naar huis nemen en je je reis herinneren iedere keer als je de plant water geeft.
Ik ging naar Chipiona om haar charmes te ontdekken en ik kwam zo opgetogen terug dat ik besloot het wat tijd te geven, om te zien of de reisdrukte zou afnemen en wat ik voelde zou rusten. Maar het speciale gevoel dat in Chipiona ontstond gaat maar niet voorbij. Het is een aantrekkingskracht die me heeft doen besluiten snel eens terug te gaan.
Voor velen is Chipiona een van die charmante kustplaatsen waar je de zomer kunnen doorbrengen. Ook is Chipiona de stad waar Rocío Jurado, de onbetwistbare bekende zangeres die hier werd geboren. Maar er is nog veel meer te zien en te doen in Chipiona!
Het was heerlijk om op de fiets te toeren door de witte straten en de langs stranden bezaaid met de corrales en duinen, te genieten van de eindeloze zonsondergangen en strandbars, wat aantoont dat Chipiona niet alleen een bestemming is voor zomer, zon en strand.
Wie weet word je na het lezen van dit artikel wel enthousiast om Chipiona te gaan bezoeken en word je straks ook verliefd op dit sprookjesachtige dorp en haar mensen.
Praktische tips
Ik sliep in Monterrey Hotel ***, uitstekend en eenvoudig hotel direct aan het strand.
Het fietsverhuurbedrijf dat mij de fiets leende heet Valdes. Het zijn stadsfietsen en worden verhuurd met bagagemandje voorop, een slot en een helm.
Het VVV kantoor van Chipiona geeft goede informatie en tips en is uiterst behulpzaam bij het reserveren van je bezoek aan vuurtoren, kerk, kasteel en corrales.
Afgelopen voorjaar waren via het digitale platform Escapada Rural tien Spaanse dorpen genomineerd die gekozen konden worden tot beste rurale toeristische bestemming. Het Andalusische bergdorp Olvera in de provincie Cadiz kwam dit jaar als winnaar uit de bus.
Er hadden zich 247 Spaanse dorpen aangemeld om op te stemmen. De voorwaarden zijn dat het voorgedragen dorp niet meer dan 10 duizend inwoners heeft, bereid is tot het creëren van hoogwaardige toeristische faciliteiten en niet eerder aan de wedstrijd heeft meegedaan.
De oorsprong van de huidige stad Olvera ligt rond het Moorse kasteel uit de Nasrid periode van de 12e eeuw. Van hieruit krijg je een mooi overzicht over de massa witte huizen en smalle straatjes, die deel uitmaken van de architectuur met islamitische wortels waar deze streek om bekend staat.
Het kasteel maakte deel uit van de verdedigingsgordel voor het Moorse koninkrijk Granada, zo´n 623m boven de zeespiegel. Het is een schitterend neoklassiek bouwwerk uit de late 18e eeuw dat gebouwd is in opdracht van de hertogen van Osuna op over de fundaties van een oude Arabische. De imposante kerk boven op de heuvel nodigt uit om van dichtbij te gaan bekijken, evenals de toren die duidelijk bij een kasteel behoorde.
De naam van dit witte dorpje is waarschijnlijk afkomstig van het woord Ulva of van Olivera omdat er zoveel olijven in deze regio groeien. De Romeinen werden verjaagd door de Visigoten welke op hun beurt weer verjaagd werden door de Invasie van de Berbers uit het Noorden van Afrika. In die Moorse tijd werd het dorp Wubira genoemd.
Veel later viel het dorp onder het gezag van de bekende familie Guzman en later de hertogen van het nabij gelegen Osuna. Doordat er een verbinding bestond met de nieuwe wereld ging het goed in Olvera, dit doordat de veroveraar van het huidige Peru uit Olvera kwam. Toen dit wegviel ging het bergafwaarts met het plaatsje. Zeker toen ook nog eens de Fransen Spanje bezetten. Het dorp is absoluut een bezoekje waard, al we wel al direct waarschuwen….. het hele dorp is één grote klimpartij…!
Op twee kilometer van het centrum kun je ook het heiligdom Nuestra Señora de los Remedios bezoeken. Een sober 18e eeuws pand, gelegen tussen de olijfbomen en rotsen waar de patroonheilige van Olvera, de Virgen de los Remedios, wordt vereerd. Al sinds 1917 wordt er op iedere tweede maandag na Paaszondag een populaire bedevaart gevierd.
En last but not least vind je in deze groene omgeving ook de Via Verde de la Sierra, een 36 kilometer lang wandel en fietspad. Deze groene route gaat over de oude spoorlijn die begin 20e eeuw is aangelegd tussen het welvarende Jerez de la Frontera en Almargen, tussen de provincies Cadiz en Sevilla. Het traject loopt van Olveratot Puerto Serranoenpasseertde plaatsen Coripe, Montellano en Pruna.
De Via Verde kan te voet, per fiets of te paard worden gevolgd. Bijzonder is dat deze spoorlijn nooit in gebruik is genomen. Na de start van de bouw begon de Spaanse burgeroorlog en daarna de economische crisis. De tunnels, viaducten, stations waren allemaal al aangelegd maar toen werd in één klap alles stopgezet.
Langs dit pad bevindt zich ook een van de hoogtepunten van de tocht: het Natuurpark Peñón de Zaframagón. Een spectaculaire rots met een kolonie van meer dan 200 vale gieren, één van de grootste kolonieën van Europa.
Wist je dat er in Spanje net zo´n gebied als Cappadocië bestaat? Een soort maanlandschap met duizenden grotwoningen. Het gaat om de Altiplano van Granada, met een landschap dat me enorm heeft verrast. Het is een weinig bekend en ongelooflijk mooi gebied, speciaal op geologisch niveau.
Badlands, duinen en maanlandschap
De Altiplano is een dun bevolkt gebied in het noorden van de provincie Granada dat weinig bekend is. Het is een zeer uitgestrekt gebied, dat een vlakte vormt met woestijnlandschappen en badlands omgeven door de verschillende bergketens van Baza, Castril, Sagra en Orce. De omgeving is bezaaid met kleine steden met veel historisch erfgoed en charmante dorpjes. Het ligt op 900 meter hoogte en was heel vroeger een immens meer.
Als er iets heel merkwaardigs is aan de Altiplano van Granada, dan is het wel dat er overal grotten zijn! Het hele gebied is maar voor 1 % bevolkt, het regent er bijna nooit. Vroeger kwam hier de grootste productie van rieten matten vandaan, die nog steeds gemaakt worden van esparto, een soort helmgras waar een groot deel van het landschap door gekenmerkt wordt.
.Overnachten in een grot
Tegenwoordig zijn de grotwoningen nog steeds in gebruik als woning en veel ervan zijn omgebouwd tot toeristische accommodatie, wat betekent dat je in een grotwoning kunt slapen! Hoe rustiek het ook mag lijken, de waarheid is dat ze perfect geschikt zijn voor het moderne leven en zowel in de winter als in de zomer een ideale temperatuur behouden.
Opvallend is dat de woningen alleen één deur hebben. Er zijn geen ramen en de kamers worden halfronde openingen waar dikke gordijnen voor hangen. In het landschap worden de grotwoningen gekenmerkt door de schoorstenen die boven het land uit steken.
Ontdek de plaats Castril
Een van de mooiste steden in de Altiplano van Granada is Castril, aan de voet van de gelijknamige bergketen. De witte huizen zijn gebouwd met materialen van het land en de geplaveide straten leiden ons naar het kasteel.
Het dateert uit de 12e eeuw en is een Almohad-fort. Tegenwoordig is het een ruïne, maar je kunt het bezoeken vanuit het Castril Tourist Office. Je kunt over een deel van de toegangshelling naar het oorspronkelijke 14e-eeuwse kasteel. Het uitzicht vanaf de top van het kasteel is prachtig.
Ook is het leuk om het pad van de Cerrada de Castril te lopen. Het is een kleine route die via houten platforms over de rivier Castril loopt, de grootste van de provincie Granada. Het is een gemakkelijk pad, waar je kunt genieten van de landschappen die de rivier heeft gevormd, die zich een weg baant tussen de rotswanden van het gebied.
Bewonder het Secuoya-woud van La Losa
Van de ene bergketen naar de andere, La Sagra in dit geval. Daar vind je een van de meest merkwaardige uithoeken van heel Andalusië, en wist je dat er een sequoiabos is? Deze bomen komen oorspronkelijk uit Noord-Amerika, maar kwamen hier aan het einde van de 19e eeuw aan, toen landeigenaar en graaf Rafael de Bustos, verschillende zaden van deze exotische soort plantte.
Hij plantte ze op zijn boerderij, bekend als La Losa, en tegenwoordig zijn er verschillende bosjes met sequoia’s verspreid over het gebied. De meest indrukwekkende zijn meer dan 60 meter hoog en bevinden zich in de buurt van de boerderij, op eigen grond, en zijn omheind. Om ze te bezoeken, kun je bellen naar 687 44 70 09.
Verwonder je bij de archeologische vindplaats Castellón Alto
Naast Galera, een andere stad op de Altiplano van Granada, ligt een van de belangrijkste archeologische vindplaatsen in het zuiden van het schiereiland. Het gaat over Castellón Alto, een stad van de Argarische cultuur die deze omgeving ongeveer 4000 jaar geleden, in de bronstijd, bewoonde. En daarmee een van de eerst bewoonde nederzettingen van Europa was.
De bewoners bouwden hun huizen op de rots van de berg, hoog in de lucht, met uitzicht op de vallei die gevormd was door de rivier de Galera. Binnen de stad was er een hiërarchie, de belangrijkste mensen woonden in het hoogste deel. Dankzij de opgravingen kunnen we vandaag weten hoe ze leefden, door steen, hout en esparto (helmgras) te gebruiken voor hun huizen en gebruiksvoorwerpen in het dagelijkse leven.
Opvallend is de manier waarop ze hun doden hebben begraven, omdat ze het in hun eigen huizen deden. De doden werden begraven in een foetushouding en met een uitzet. Bij een van de graven werd iets unieks gevonden: de gedeeltelijk gemummificeerde lichamen van een 28-jarige volwassene en een 4-jarig kind samen. Het is de oudste mummie van het Iberisch schiereiland en is te zien in het Galera Museum. Het bezoek aan de stad Castellón Alto kun je doen met een rondleiding en kun je reserveren bij het Galera-museum of door te bellen. Het kost 2 euro per persoon.
Een bezoek van de necropolis van Tututgi, aan de rand van Galera, is ook een uitstekende manier om de Iberische cultuur (500 voor Christus) te ontdekken.
Ben je een liefhebber van archeologie? Wandel of fiets dan deGran Senda de los primeros poblados. Een tocht van 143 kilometer door een bijzonder gebied waar de eerste bewoonde nederzettingen op jouw bezoek wachten en waar je archeologische juweeltjes kunt bewonderen, zoals La Dama de Baza en El Hombre de Orce.
Geniet van de gastronomie in Collados de La Sagra
Niet ver van de secuoyas van Finca La Losa ligt nog een spectaculaire plek; Collados de La Sagra, een familiebedrijfje met accommodatie en restaurant midden in de natuur, omgeven door bergen. Ik heb er twee avonden heerlijk geslapen en me laten verwennen in hun moderne restaurant.
Ze hebben ook een kaaswinkel, en het is mogelijk om eerst de kazen te proberen in het restaurant.
De kenmerkende keuken is rijk aan lokale en seizoensgebonden producten en de specialiteit van het huis is lamsvlees van Segureño. Het was erg lekker, evenals het voorgerecht Remojón de San Antón met een salmorejo-basis, de patrijzenpaté en het amandelbroodjes dessert van moeder-overste met witte chocolade.
Vanuit de ontbijtkamer kijk je op de hoogste berg van de Altiplano, El Pico del Sagra met 2300 meter.
Fiets of wandel door het karstgebergte
De Altiplano valt binnen het gebied dat in 2020 door Unesco is uitgeroepen tot Geoparque de Granada. Het is één van de beste en meest spectaculaire voorbeelden van karst-relief in heel Europa. Het enorme kalkstenen plateau is door water en wind al meer dan 200 miljoen jaar geleden geërodeerd en heeft surrealistische vormen aangenomen. De zeldzaamheid en pracht van zijn vreemde formaties biedt een indrukwekkend maanlandschap dat uniek in de wereld wordt beschouwd. Onderweg zie je duizend aan een gekoppelde heuvels en bergen van rond de 250 meter hoogte.
Er zijn uitstekende paden voor tochten te voet, op de fiets of met een 4×4. Ook een nachtwandeling schijnt prachtig te zijn omdat de miljoenen schitterende glasstukjes van het karst, die door het maanlicht worden beschenen, je het gevoel geven dat je je in een sprookjeslandsschap bevindt.
Kijk naar de sterren en doe een wens
Wat is een betere manier om een bezoek aan de Altiplano van Granada af te sluiten door naar de sterren te kijken? Dit gebied heeft een van de schoonste luchten van Europa, dus het is perfect om, zodra de avond valt, de sterrenhemel te observeren bij het Observatorio de la Sagra.
Ik kreeg de kans om een sterrenworkshop te doen. Tijdens de workshop heb ik verschillende astronomische objecten kunnen observeren, zoals planeten, nevels of zelfs een melkwegstelsel.
Wist je ook dat er elk moment vallende sterren zijn? Normaal zien we ze niet, maar ze vallen constant, en dit is iets dat je pas beseft als je in totale duisternis naar de lucht kijkt. Overigens worden ze geen vallende sterren genoemd, maar meteoren. Hou er rekening mee dat het op deze hoogte ´s nachts erg koud kan zijn. Zelfs zomers!
Hoe kom je bij de Altiplano van Granada
De Altiplano, dat letterlijk hoogvlakte betekent ligt in het noorden van de provincie Granada.
Als je vanuit Spanje naar de Altiplano gaat, is mijn aanbeveling om eerst naar Granada te gaan en dan van daaruit het gebied te gaan bezoeken. Granada heeft een nationale luchthaven en een hogesnelheidstreinverbinding met Madrid. Kom je van buiten Spanje dan is de beste optie om naar Malaga te vliegen en vanuit daar naar Granada te reizen
De beste manier om door de Altiplano van Granada te reizen is met de auto. Op die manier heb je de vrijheid om van de ene plaats naar de andere te gaan en alle plekken die je wilt bezoeken gemakkelijk te bereiken. Als je niet met uw eigen auto reist, kun je een auto huren in de hoofdstad van Granada en van daaruit door het hele gebied reizen.
Wat denk je, word je al nieuwsgierig naar de Altiplano van Granada? Zoals ik hierboven al zei, dit gebied is immens en ik kan niet alles weten. Ik ga er zeker nog een naar terug want ik heb nog lang niet alles gezien. Het is een reis door het verleden, het heden en de toekomst. Toch hoop ik dat dit bericht je helpt bij het voorbereiden van je reis en ik kan alleen maar wensen dat je ervan geniet, want het is een spectaculaire regio.
Guadix is een grottendorp gelegen in de Spaanse provincie Granada in de regio Andalusië. Met ongeveer 2000 grotbewoners is dit het grootste nog bewoonde grottengebied in Europa. Guadix ligt op iets meer dan een half uur rijden van de Spaanse stad Granada en is de perfecte stop wanneer je op doorreis bent door Andalusië. Een aantal jaar terug toen ik als reisleidster aan de Costa de Almería werkte, heb ik samen met mijn collega dit grottendorp bezocht. In dit artikel vertel ik je alles wat je moet weten over de grotten in Guadix.
Het ontstaan van de grotwoningen in Guadix
Alhoewel de stad Guadix al bestaat sinds de Romeinse tijd, gaat de geschiedenis van de grotwoningen terug naar het jaar 1452. Volgens verhalen vluchtten de Moren tijden de Reconquista naar de grottenstelsels aan de voet van de Sierra Nevada om zich daar te verstoppen. De Moren maakten van de grottenstelsels grotwoningen. Op dit moment wonen er nog steeds zo’n 2000 mensen in de grotwoningen in Guadix. In het Spaans staat de wijk bekend als Barrio de las Cuevas, of Barrio de Santiago.
Een kijkje in een grotwoning
Wanneer je in Guadix bent, is er natuurlijk niks leuker dan een grotwoning van binnen te bekijken. Mijn collega had wat connecties in Guadix dus wij hadden het geluk dat wij zomaar bij iemand binnen mochten kijken. Wil jij nou ook een woning van binnen bezichtigen? Dan raad ik je aan om niet zomaar aan te kloppen, maar dit doormiddel van een rondleiding via het museum te doen. Daarover later meer.
Wij bezochten Guadix in de zomer. Het was toen aardig warm. Het eerste wat mij opviel toen wij de woning binnenstapten, was dat het lekker koel was. Dit komt door de dikke muren van de huizen, die zorgen voor een contante temperatuur in de woning. Een verwarming in de winter of airconditioning in de zomer zijn hier niet nodig. Nog iets opvallends is dat de woningen binnen geen deuren hebben. Er wordt gebruik gemaakt van gordijnen om de kamers af te scheiden.
Het grottenmuseum
Als je meer te weten wilt komen over het leven in de grotten dan raad ik je aan een bezoek te brengen aan het grottenmuseum: Centro de interpretación Cuevas de Guadix (http://mcicuevasdeguadix.blogspot.com/). Doormiddel van touchscreens krijg je informatie over de geschiedenis en evolutie van de grotwoningen. Daarnaast heeft het museum ook tijdelijke tentoonstellingen waarin zij aandacht schenken aan ambachtslieden. Een bezoek aan het museum kost €2,60. Elke 45 minuten is het mogelijk om deel te nemen aan een rondleiding.
Andere bezienswaardigheden in Guadix
Wanneer je in Guadix bent, raad ik je zeker aan om ook de volgende bezienswaardigheden te bezoeken:
De kathedraal ‘Catedral de la Encarnación’:het meest bekende monument van Guadix is de kathedraal. De kathedraal heeft verschillende bouwstijlen en is gebouwd op de ruïnes van een moskee.
Het Alcazaba van Guadix: het Alcabaza is gebouwd in de 11 eeuw als verdedigingsgebouw. Vanaf hier heb je een prachtig uitzicht op de stad en de Sierra Nevada.
Het plein ‘Plaza de la Constitución’: dit plein is het hart van het Guadix. Je vindt hier het stadhuis met een opvallende zuilengalerij waarin zich cafeetjes, barretjes en winkels bevinden.
Romeins theater: dit theater werd gebouwd in het jaar 25 en werd gebruikt tot het jaar 300. Het grappige is dat dit Romeins theater per toeval werd ontdekt in 2008.
Beste reistijd Guadix
Eigenlijk is het het hele jaar door heerlijk vertoeven in Guadix, maar de maanden juni t/m september worden toch wel gezien als de beste reistijd voor dit gebied. Guadix kent een mediterraan klimaat met warme droge zomers en zachte winters. De gemiddelde jaartemperatuur is 20°C.
Langzaamaan lijken de vooruitzichten op een reis naar Spanje dit jaar weer hoopvol. Maar ik kan me goed voorstellen dat je de drukte van de grote steden of bekende badplaatsen wil vermijden. Overal in het land zijn er tientallen dorpen die dankzij hun pittoreske pleintjes, traditionele architectuur en regionale keuken bijzonder authentieke bestemmingen zijn.
Andalusië is al tientallen jaren een geliefde vakantiebestemming voor Nederlanders, maar het afgelopen jaar hebben we er niet veel van kunnen genieten. Nu de situatie lijkt te verbeteren, kunnen we langzaamaan weer hopen op een mooie zomervakantie in dit land. Andalusië is zeer geliefd vanwegen het fijne klimaat, zijn cultuur, historie en zeker ook om de sfeervolle dorpjes in het binnenland.
Het digitale platform Musement is een service die is ontworpen om reizigers te helpen dingen te ontdekken en ervaringen te boeken – van museumbezoeken tot rondleidingen door de stad, eet- en wijnproeverijen, sportevenementen en wellnessactiviteiten – waar ze ook gaan. Hun doel is om jouw reiservaring te verrijken. UIt hun onderzoek bleken dit de mooiste en populairste dorpen en kleine steden in Andalusië:
Osuna (Sevilla): deze hertogelijke stad heeft een rijk artistiek erfgoed. Het klooster (Monasterio de la Encarnación), de kerk en de steengroeven zijn slechts een kleine greep uit de vele bezienswaardigheden.
Frigiliana (Málaga): dit dorp ligt in het natuurpark van de Sierras de Almijara, Tejeda en Alhama. En wanneer je door de smalle en steile straatjes van het historische centrum wandelt, is het alsof je terugreist in de tijd. Ga naar het uitkijkpunt Callejón del Peñón om te genieten van een panoramisch uitzicht over de hele stad.
Setenil de las Bodegas (Cádiz): deze stad in de Sierra de Cádiz maakt deel uit van de Route langs de Witte Dorpen. Een van de bijzonderheden is de ligging van de huizen, waarvan er vele “beschut” tegen de rotsen zijn gebouwd.
Guadix (Granada): de “Europese hoofdstad van de grotten” heeft meer dan 2000 bewoonde grotwoningen. Zoals Jean Sermet, een bekende Franse geograaf, zei: “Guadix is een stad die niet beschreven mag worden; hij moet gezien worden.”
Rute (Córdoba): een van de belangrijkste attracties van Rute zijn de vele gastronomische musea. In veel van de musea worden producten als anijs, nougat of chocolade, nog steeds geproduceerd.
Mojácar (Almería): een paar kilometer van de kust van Almería, vinden we dit witte stadje vol bezienswaardigheden, zoals de Plaza del Parterre, de kerk van Santa María of de oorspronkelijke toegangspoort (Puerta de la Ciudad).
Cazorla (Jaén): Cazorla, gelegen tussen olijfboomgaarden en bergen, is perfect voor diegenen die natuur en cultuur willen combineren. Maak van de gelegenheid gebruik om het Castillo de la Yedra te bezoeken!
Aracena (Huelva): dit dorp ligt in natuurpark Sierra de Aracena y Picos de Aroche. Een trekpleister van deze plaats is de Gruta de las Maravillas, een waar paradijs van stalactieten en stalagmieten.
Voor deze resultaten kwamen alle gemeenten met minder dan 20.000 inwoners in Andalusië in aanmerking (bron: https://www.ine.es/ – officiële cijfers uit het gemeenteregister – gegevens van 2020). Om de meest gezochte woonplaats in elke provincie te bepalen, werd de Google term qué ver (wat te zien in gemeente) in Spanje geanalyseerd. Bij een gelijkspel werd de woonplaats gekozen waarvan de naam alleen het hoogste zoekvolume had. Het onderzoek is overigens gedaan in alle provincies in Spanje
Hoewel het nog te vroeg is om de koffers te pakken, is het toch ook heerlijk vast wat weg te dromen naar een vakantie naar Spanje voor wanneer de situatie het weer toelaat. Van noord naar zuid en van oost naar west zit heel Spanje vol met charmante stadjes en dorpen die de ideale omgeving kunnen zijn om te genieten van het ´nieuwe normaal´. Zo is dit zelfde onderzoek gewdaan door heel Spanje en is er een top 50 lijst onstaan. Lees meer informatie over de 50 steden en dorpen op: https://blog.musement.com/nl/50-pittoreske-steden-en-dorpen-in-spanje/
Met dank aan Musement. Dit is het digitale platform waarmee je reisactiviteiten kunt boeken in meer dan 1400 bestemmingen en 70 landen wereldwijd. De dienst is beschikbaar in 9 talen via verschillende digitale touchpoints, het gespecialiseerde platform voor reisbureaus.
De autoriteiten van Malaga zetten momenteel alles op alles om te bereiken dit jaar een groot gebied van de Guadalhorcevallei tot Geoparque zal worden benoemd. Het zal de eerste in Malaga zijn en de vijfde in Andalusië.
Het gebied waar het over gaat bestaat uit Pizarra, Valle de Abdalajís, Carratraca, Álora, Casarabonela en Ardales, een zone met grote geologische diversiteit.
El Caminito del Rey, de oude nikkelchroommijn van Pozo de San Juan en de zwavelhoudende baden van Ardales en Carratraca zijn enkele van de waardevolle plekken die het Geopark met de naam Altos del Guadalhorce zal hebben.
Het voorstel, dat is gestart vanuit een privé-initiatief, heeft al de ondersteuning van het openbaar bestuur opgeleverd. Maar het is een lange weg tot de definitieve goedkeuring door Unesco, de internationale organisatie waarvan het afhankelijk is.
Malaga zal over ongeveer twee jaar officieel het vijfde Geopark in Andalusië en het zestiende in Spanje kunnen bieden. De gemeenten Ardales, Álora, Carratraca, Pizarra, Valle de Abdalajís en Casarabonela bestrijken drie verschillende regio’s ; Guadalteba, Valle del Guadalhorce en Sierra de las Nieves.
Het doel van Unesco is om dit geologisch gebied te beschermen want het is zowel historisch als botanisch en etnografisch erg belangrijk.
Met de 625 vierkante kilometer oppervlakte die het heeft, zal het een van de meest geconcentreerde geologische gebieden van Andalusië zijn, met een keur aan uitzichtspunten en meer dan dertig interessante plekken om te bezoeken.
Een aantal bedrijven en individuele intiatieven die de handen ineen hebben geslagen, zijn hard bezig de belangrijkheid van het gebied in kaart te brengen.
Vooral el Desfiladero de los Gaitanes en El Caminito del Rey worden benadrukt. Ook wijst geoloog Juan Carlos Romero, die het voorlopige startdocument voor dit initiatief heeft geschreven, op het zwavelhoudende water van de Ardales-baden. En zelfs op de fossiele resten van de Peña de Ardales, beschouwd als de oudste in de Betic Cordillera, met meer dan 440 miljoen jaar.
Volgens geoloog Romero, die technisch directeur is van de Malaga Geology Museum Classroom en coördinator van het Iberisch Netwerk van Geologische gebieden in Andalusië, voldoet het gebied aan alle eisen met betrekking tot van uniekheid en variëteit.
In het document worden drieëndertig geologische bezienswaardigheden vermeld, die de belangrijkste herkenningspunten van het park zullen zijn.
Echter zal men rekening moeten houden met de door Unesco gestelde deadlines voor het aanvragen van een Geopark.
Malaga, dat slechts een stap verwijderd is van de benoeming tot Nationaal Park van de Sierra de las Nieves, zou dan nog een nieuwe juweel toevoegen aan het aanbod van toerisme in het binnenland.
Als alles mee zit zal Altos del Guadalhorce dan aansluiten bij vier andere bestaande Andalusische Geoparken, zoals Cabo de Gata-Níjar (Almería), Sierra Norte de Sevilla ( Sevilla), Sierra Subbética (Córdoba) en het prachtige Altiplano met Guadix en Baza (Granada) dat in 2020 is toegevoegd.
MaXperience Spain 