Zamora, middelpunt van Romaanse kunst en oude routes

Zamora wordt zonder te overdrijven ´het levende museum van de Romaanse kunst´ genoemd, vanwege de schitterende architectuur die de 12e eeuw op zijn vele opmerkelijke kerken en monumenten heeft achtergelaten. Het is strategisch gelegen op een heuvel aan de rivier de Duero. Deze overzichtelijke stad kun je gemakkelijk in één dag bezoeken om van daaruit andere gebieden in Castilla y Leon te ontdekken.

Het ligt bovendien aan de Ruta Via de la Plata (Zilverroute) en ook op het pad naar Santiago de Compostella. Het heeft een geweldige historische rijkdom, en vergeet ook niet om lekker uit eten te gaan en van de plaatselijke gerechten te proeven. Het fijne is, dat het een vrij rustige stad is, die nog steeds haar lokale en gezellige tintje niet heeft verloren.

Plaza Mayor

De Plaza Mayor, ligt in het centrum van de stad. Op dit plein zijn verschillende monumenten te zien, dus je moet hier echt even stoppen. Het oude stadhuis is een gebouw in platereske stijl. Voor dit gebouw staat het nieuwe gemeentehuis. Op het plein kun je ook de kerk van San Juan bezoeken, waarin het prachtige roosvenster en de romaanse stijl direct opvallen. In feite kunnen je deze plek gebruiken om de romaanse route door de stad te starten.

Kerken in Zamora

Als we iets kunnen zien in de stad Zamora, zijn het oude en goed bewaarde kerken. We hebben de kerk van Santa María la Nueva, met zijn oude doopvont. De kerk van La Magdalena dateert ook uit de twaalfde eeuw, vandaar het belang van de romaanse kunst in dit gebied. Dit is een van de belangrijkste kerken in de stad. Hier vlakbij staat de kerk van San Ildefonso, met een neoklassieke gevel.

Troncoso uitzichtspunt

Als je naar de Plaza de Arias Gonzalo gaat, kun je genieten van het geweldige uitzicht dat wordt aangeboden bij het uitzichtpunt Troncoso, over de rivier de Duero. Vanaf het uitkijkpunt kun je geweldige foto’s maken van de romaanse brug over de rivier. Het is de ideale plek om even te stoppen en even uit te rusten tijdens je bezoek.

Bovendien ligt in de buurt van dit gebied het huis van Arias Gonzalo, dat bekend staat als de Casa del Cid omdat er wordt gezegd dat dit de plek was waar de Cid Campeador opgroeide.

Zamora kathedraal

De kathedraal van Zamora is natuurlijk ook in romantische stijl. Met de tijd zijn er enkele andere details van verschillende stijlen zijn toegevoegd. Waaronder een merkwaardige koepel van Arabische invloed die niets te maken heeft met typische kathedralen, en minder met romaanse. Daarom is het een gemakkelijk te onderscheiden kathedraal. De Puerta del Obispo is de enige romaanse deur die vandaag bewaard is gebleven, dus het is ook van grote waarde. Je kunt het interieur bezoeken, waar zich het 12e-eeuwse klooster bevindt.

Het heeft een museum en verschillende kapellen. Op de eerste verdieping bevinden zich zalen met enorme wandkleden die in Vlaanderen gemaakt zijn rond 1500. Ze zijn schitterend van kleur en maken door hun afmeting enorme indruk.

Zamora kasteel

Er is helaas niet heel veel overgebleven van het Castillo de Zamora. Het ligt naast de kathedraal, en is te bezoeken. Je kunt een deel van de gracht en de oude muur zien, evenals enkele herstelde torens. Het paradeplein is te zien, hoewel het in puin ligt. Dit is een kasteel dat eerder als verdedigingsfort geldt. Onderdeel van het kasteel is het Baltasar Lobo Museum, gewijd aan deze lokale beeldhouwer.

Las Aceñas de Olivares

Deze bijzondere gebouwtjes zijn oude steenmolens gelegen in de rivier. Blijkbaar werkten ze eeuwen geleden maar raakten in onbruik en werden verlaten, totdat werd besloten ze te herstellen vanwege hun historische waarde en toeristische belang. Deze molens huisvesten tegenwoordig een bezoekerscentrum waar je wat meer te weten kunt komen over hun werking en ze ook van binnen kunt zien.

Paleis van de Momos

El Palacio de los Momos is een renaissancegebouw waarvan de vijftiende-eeuwse gevel bewaard is gebleven. Je kunt veel details van de Renaissance-gotische stijl zien. Momenteel is daar het Provinciaal Gerechtshof gevestigd en daarom staat het bekend als het Paleis van Justitie, hoewel er lang geleden een project was om er een luxe hotel van te maken. Let eens op de details van de ramen, waar dieren in steen zijn uitgehouwen.

Wat ga je eten in Zamora?

De Zamoranen houden van stevig eten. Typische gerechten zijn de Arroz a la Zamorana, een rijstschotel met vlees en orgaanvlees. El Cocido Zamorano, een stoofschotel met bonen of kikkererwten, Sopa de Ajo, knoflooksoep en Bacalao Zamorano, een stokvisgerecht dat specifiek tijdens de Semana Santa, de paasweek, wordt bereid.

Uiteraard moet de kaas uit Zamora proeven. En als het even kan ook kopen om mee naar huis te nemen. De schapenkazen van Zamora, hebben minimaal 100 dagen gerijpt en zijn bekend in heel Spanje. Ze hebben een pittige romige smaak. Ik ben er dol op!

Wat raad ik je aan om te doen vanuit Zamora?

  • De omgeving van Zamora verkennen en richting het schitterende plaatsje Fermoselle rijden, langs tal van meren.
  • Naar het noorden rijden naar het Middeleeuwse plaatsje Sanabria en niet ver daar vandaan wolven spotten in de bossen.
  • De wijnroute volgen van de Vinos de Zamora, die loopt door de hele provincie tot aan Salamanca
  • Vanuit Zamora de Santiagoroute lopen, dat is nog 353 km
  • Ten noorden van Zamora de prachtige stad Leon bezoeken.
  • Een bezoek brengen aan kaasfabriek Chillon, een familiebedrijfje van 3 generaties met een museum waar je kunt proeven of een workshop kaas maken kunt volgen.

Over kaas, wijn en vallende sterren tussen Zamora en Valladolid.

Zamora ligt in het noordwesten van Spanje vlakbij de Portugese grens, aan de rivier de Duero en is het middelpunt van de Via Ruta de Plata.

Zij wordt wel de stad van de romaanse bouwkunst genoemd vanwege de vele bouwwerken uit de romaanse periode en de archeologische overblijfselen uit de tijd van de Romeinse overheersing. Je vindt er maar liefst 24 kerken, een kathedraal, een kasteel, twee paleizen, oude stadsmuren, authentieke huizen en een romaanse brug, daterend uit de tiende tot de dertiende eeuw. Daarmee is Zamora de stad met het hoogste aantal romaanse bouwkunst van Europa.

Zamora is ontstaan aan de noordoever van de rivier de Duero, een van de langste rivieren van het Iberisch schiereiland met 897 kilometer. De rivier stroomt in Spanje door een droog gebied en voert veel water af uit het noordelijk gelegen Cantabrisch gebergte. De bekendste en oudste oeververbinding is de Puente de Piedra, ook wel de Puente Nuevo (nieuwe brug) genoemd, die dateert uit de dertiende eeuw en al honderden jaren onderdeel is van de Via de la Plata, de oude Romeinse handelsroute van Sevilla naar Asturias, waar deze weg in Astorga aansluit op de Camino de Santiago.

Er zijn resten gevonden van een veel oudere brug die nog intact was toen de nieuwe brug werd gebouwd, maar het is ook mogelijk dat deze oude brug in de tiende eeuw opzettelijk is vernietigd door de Asturianen om zich de Moren makkelijker van het lijf te houden en Zamora het dus driehonderd jaar zonder vaste oeververbinding heeft moeten stellen.

Voor Zamora moet je minimaal een dag uittrekken en natuurlijk de tijd nemen om op een terrasje te genieten van een kaasplankje met kaas uit de streek, queso zamoreño, waar Zamora ook bekend om staat. Kaaskop als ik ben, wil ik daar wel meer over weten en daarom ga ik iets buiten de stad op bezoek bij Teodolindo en zijn zonen die generatie na generatie een kleinschalig kaasfabriekje in stand houden en een museum hebben ingericht.

In het museum Chillon legt Pablo, de zoon van Teodolindo, uit hoe zijn overgrootvader ooit begonnen is met de kaasproductie van schapenmelk. Aan de hand van oude gebruiksvoorwerpen, foto’s en wat korte video’s krijg je een goede indruk hoe de ontwikkeling in de loop der jaren is ontstaan. Het fabriekje zorgt inmiddels voor rond de duizend kazen per dag die allemaal met de hand worden ingesmeerd met olijfolie en vervolgens een rijpingsproces doorstaan of worden bestrooid met gerookte paprikapoeder, kruiden of as.

Na het bezoek aan het museum wacht ons een kaasproeverij. Vergezeld met een lekker glas rode Toro wijn. Ik ben gek op kaas en ga dan ook de deur uit met een heerlijk assortiment in mijn tas om later thuis nog eens lekker na te genieten.

Het glas Toro smaakt zo lekker dat ik besluit het stadje, waar de wijn naar genoemd is, op enkele kilometers van Zamora nog eens te bezoeken. Eigenlijk bestaat het enkel uit twee lange straten met bodega’s met mijn favoriete Toro D.O. die uitkomen op de prachtige Colegiata die je kunt bezoeken.

Eenmaal de smaak te pakken besluiten we door te rijden naar de Rueda streek. Deze witte wijn is mijn favoriet tijdens de zomer. Ik heb al heel lang een uitnodiging staan om een bodega te bezoeken die midden in het centrum van Tordesillas ligt en waar de jonge Helena en Reyes met hun vader Quintin de scepter zwaaien; bodega Muelas.

Overigens is Tordesillas in de geschiedenisboeken wereldbekend om een verdrag dat daar lang geleden gesloten is. Het verdrag van Tordesillas dat in 1494 tot stand kwam. Via dit verdrag verdeelde paus Alexander de zesde, in opdracht van de Spaanse koning, de overzeese wereld tussen Spanje en Portugal.

Wat ik niet verwacht bij mijn bezoek aan de bodega die midden in de stad ligt, dat deze ondergronds is en dat de verschillende zalen verbonden zijn door onderaardse gangen. Het heeft iets mystieks; brandende kaarsen, de geur van aarde en overal gestapelde flessen die schitteren in het flakkerende kaarslicht.

Als we via een eeuwenoude trap weer boven komen, schenkt vinoloog Helena vier glaasjes wijn in. Wat is het moeilijk kiezen! De wijnen die we proeven, zijn allemaal even heerlijk en ik wil natuurlijk wel een aantal flessen mee naar huis nemen.

Ondertussen laat Reyes weten dat ze ook zilversmid is. Ze maakt sierraden die gerelateerd zijn aan wijn en druiven. Als de laden van een klein houten ladekastje opengaan, smelt ik… Kan ik de ring met vijf druiven van esmeralda steen weerstaan?

Niet ver van Tordesillas ligt midden tussen de lavendelvelden sterrenwacht Cielo y Tiedra , aan de rand van het plaatsje Tiedra. Ook daar ben ik ooit uitgenodigd, dus nu ik toch in de buurt ben, wil ik er graag een kijkje nemen om de beloofde sterren te kunnen aanraken. Het is een superstrak gebouw midden in de paarse velden dat gebruikt wordt voor astronomisch onderzoek.

We worden ontvangen door directeur Sergio die ons meeneemt naar het planetarium. Een bevlogen astrofysicus vertelt ons dat we geluk hebben, want vanavond staat de planeet Jupiter in rechte lijn met Saturnus en deze bijzondere gebeurtenis gaan we, zodra het donker is, beleven.

De avond valt en de lavendelvelden geuren. Als de zon ondergaat, nemen we plaats in de tuin voor een tapas diner met streekproducten die vergezeld worden door goddelijke Toro en Rueda wijnen. Langzaam wordt het donker en verschijnen de eerste sterren boven ons.

Dat is het moment aangebroken. Astronoom David neemt ons mee naar een open ruimte waar een enorme telescoop staat opgesteld. Via zijn telefoon laat hij de telescoop van richting veranderen en op de maan instellen. Ik observeer de maan en ook de kraters zie ik heel duidelijk. Even later is Saturnus aan de beurt waarvan ik duidelijk de ringen kan zien en dan het hoogtepunt; de observatie van Jupiter. Als je stilstaat bij het enorme Universum, wat voel je je dan opeens nietig…

Het is bijna middernacht en het bezoek wordt afgesloten op een plek in de open lucht met een soort stenen bedden. Daar turen we het heelal af en zien we twee keer een vallende ster, het is immers een week na de Perseïden en dan vallen er best nog wat te zien.

Het is ruim over middernacht. Over een donker landweggetje rijden we terug naar het hotel. Stil en onder de indruk. Bewust van onze nietigheid en in brede beroering over de fascinerende dag in een schitterend gebied. Waar heden en verleden samenkomen en de toekomst zelfs met een telescoop niet te voorspellen is.

Praktische informatie

Zamora ligt op 45 autominuten vanaf Salamanca en is een kleine drie uur rijden vanaf Madrid.

Ik raad je aan om een hele dag uit te trekken voor je bezoek aan de stad Zamora en een andere dag het bezoek aan kaasfabriek Chillon, Bodega Muelas én de sterrenwacht in Tiedra met elkaar te combineren.