Op een warme septemberdag stap ik binnen bij een afgelegen pottenbakkersplaats die, volgens de verhalen, de oudste van Andalusië is. Langs de wanden hangen kleurrijke schalen en achter een aantal potten ontdek ik een bejaarde man die met een vlijmscherp mesje met verfijnde precieze vierkantjes uit een vers gedraaide vaas snijdt.
Achter hem klinkt klassieke muziek uit een antieke bestofte radio met enorme knoppen. De man begroet me zonder op te kijken. Geduldig maakt hij eerst zijn werkstuk af, zet dan zijn draaischijf stil en schudt mij zijn aarderood gekleurde hand.
De Alfarero in zijn Alfar
Alfar Tito is ontstaan uit een lange lijn van ambachtslieden die verschillende generaties teruggaat. Met het aardewerk van zoon Pablo TITO en het aardewerkmuseum van vader Paco TITO wordt de aardewerktraditie levend gehouden, waarbij deze twee generaties nog steeds kunststukken en gebruiksvoorwerpen van klei maken.
De Alfar is gelegen aan de Calle Valencia in Úbeda, waar het aardewerkgilde van de stad in verre tijden werd opgericht, omdat er daarnaast waterbronnen en kleigroeven waren. Het woord Alfar komt uit het Moors en betekent letterlijk: pottenbakkersplaats. En Alfarero betekent; pottenbakker.
Terwijl Paco TITO opnieuw de draaischijf aanzet en zijn gerimpelde handen over een bonk natte klei op de draaitafel laat glijden vertelt hij: ´ In ons werk voelen we ons erg betrokken bij het authentieke ambacht van Ubeda. We voelen een verbintenis die gebaseerd is op respect en genegenheid voor onze voorouderlijke wortels. Bovendien hebben we de persoonlijke en artistieke behoefte om de traditionele werkwijze te behouden in een wereld waarin oude ambachten en ambachtslieden langzaam verdwijnen en uitsterven.´
Eeuwen van tradities
De van zijn voorouders geleerde technieken, die zich sinds zijn jeugd hebben vertaald in uren en uren toewijding, maken van Paco TITO, die je dagelijks als icoon in de werkplaats kunt vinden, een pottenbakker met persoonlijkheid. In werkelijkheid is hij ook de spil van het bedrijf. Zijn passie en zorg doen hem dromen, creëren en nieuwe manieren bedenken om moderne technologieën met traditie te combineren.
Zo maakt Paco TITO bijvoorbeeld met de hand een olijfblad met een gravure van de QR-code van de website van de prestigieuze biologische olie uit de streek. Zijn werken en bijdragen aan het Historisch Cultureel Erfgoed in kerken, herbergen, onderwijscentra en theaters tonen, naast zijn uitgebreide professionele carrière, zijn inzet om het nobele pottenbakkersberoep staande te houden. Zijn werk heeft verschillende onderscheidingen gekregen.
Van vader op zoon
Na een tijdje schuifelt Paco naar een houten trap en roept zijn zoon. De achtenveertigjarige Pablo TITO, gehuld in een groezelige overal komt me begroeten en vergezelt me naar de werkplaats onder het museum. Hij groeide op tussen het aardewerk van zijn vader en grootvader tussen vuur en water en leerde het nobele pottenbakkersambacht van zijn vader Pablo TITO en zijn grootvader TITO van wie hij het respect om de familietraditie in ere te houden erfde. Pablo draait behendig wat simpele potten al voorbeeld terwijl rode spetters in het rond vliegen. Het is een nat en plakkerig werkje, dat pottenbakken. Daar heb ik nooit zo bij stil gestaan.
Ereplaatsen opa´s droom
Ter afsluiting toont Pablo achter in de werkplaats de oven en werkbanken die vol staan met potten die nog gebakken moeten worden. Zijn vader laat het zware werk nu over aan zijn zoon en geniet ondertussen van zijn ereplaats in het centrum van het museum. Waar bezoekers langskomen voor een praatje en waar hij graag met ze op de foto gaat. Zijn grote hoop is nu gericht op zijn zestienjarige kleinzoon, die op de school van schone kunsten studeert. Zal hij de traditie voortzetten of zal hij kiezen voor de makkelijke weg van moderne technieken?
De werkplaats van Pablo TITO en het museum van Paco TITO zijn open voor publiek en je kunt de tachtigjarige vakman en zijn zoon dagelijkse aan het werk zien. Onder de werkplaats staat één van de weinige Spaans-Moorse ovens die nog in gebruik zijn in Spanje van meer dan vijfhonderd jaar oud. De kleipotten, die zorgvuldig binnen de oven opgestapeld worden, bakken bij temperaturen van wel 1000 graden Celsius.
De serie La Chica de la Nieve, naar het gelijknamige boek van Javier Castillo is een groot internationaal succes. De Netflix serie die in januari in première is gegaan, wordt in diverse landen bekeken en veel kijkers vertellen dat ze de serie zelfs in één dag uitkijken omdat ze niet kunnen wachten om te weten hoe het verhaal afloop. Ik heb er van genoten!
In de bestverkochte roman van de 35-jarige Javier Castillo, die geboren is in Mijas, verdwijnt de hoofdpersonage op de Thanksgiving-parade In New York. Voor de verfilming is gekozen voor de locatie Malaga. Om logistieke redenen, omdat het een Spaanse productie zou worden, moest er een stad gevonden worden die zou beantwoorden aan het genre thriller. Malaga als kuststad met een belangrijke haven en een internationale bevolking kwam als beste stad naar voren.
(Plaza de Constitucion)
Het verhaal begint in 2010, tijdens de optocht van de Drie Koningen als de kleine Amaya verdwijnt tussen de menigte. Het is een regenachtige 6 januari, een bijzondere en vreemd koude winter voor de stad. Een lange zoektocht begint, geleid door inspecteur Millán (Aixa Villagrán) in de voorhoede en de journalist in opleiding Miren Rojo (Milena Smit), geholpen door haar leraar, vriend en mentor, Eduardo (José Coronado). De actrice Milena Smit is overigens in Elche geboren en heeft een Spaanse moeder en Nederlandse vader.
(Museo Pompidou in Muelle Uno)
Voor wie de boeken van Javier Castillo heeft gelezen, zal de keuze voor Malaga duidelijk zijn. De Andalusische stad is een verrassend perfecte setting voor een thriller vol contrasten. Verrassend omdat er een ander Malaga wordt getoond, niet het gebruikelijke toeristische met gezellige terrasjes.
(Ciudad de Justicia)
“Málaga is een kosmopolitische stad, cultureel erg actief, maar het is ook erg traditioneel met diepgewortelde tradities en dat vonden we aantrekkelijk voor de serie”, vertelt regisseur Alberto Felez. “Er is ook veel contrast tussen het Málaga aan de kust, die we het meest op televisie zien, met een Málaga meer landinwaarts, op het platteland, in de bergen. Daarvoor werd de campo van Coin gebruikt.
(El Palo)
Het doel van het locatie- en productieteam was duidelijk: een heel ander Málaga laten zien. In die zin is een van de locaties die je het meest zult zien El Palo, een wijk met een visserstraditie die beantwoordde aan de esthetiek en eisen van de thriller. Het personage van de Globero woont daar en de fictieve redactiekamer van Diario Sur, waar Miren werkt, bevindt zich daar ook.
(Playa de Misericordia)
Iets verderop, in La Pelusa, woont Miren, de journalist. Een spectaculaire locatie van waaruit je heel Malaga kunt zien. En veel verder weg, is er opgenomen langs de kust, bij Playa de La Misericordia, waar het verlaten restaurant met thrillercharme is gevestigd, waar Miren en Eduardo een getuige ontmoeten.
(Plaza de Capuchinos)
Toch zijn ze niet helemaal vergeten om het meest bekende en frequente Málaga te belichten, maar zelfs die plekken zijn op een andere manier gefilmd. Opvallend is dat er weinig zon te zien is en dat schijnbaar niemand het in de zomer in Malaga warm heeft.
De stad wordt wat somber belicht. De haven verschijnt, het CAC, La Malagueta, de Paseo del Muelle Uno, het Pompidou en natuurlijk dat Plaza de la Constitución waar de verdwijning van het meisje plaatsvindt. Op de Plaza de la Constitución werd drie dagen lang gefilmd met tot wel 800 figuranten. Een vertoning die de stad, die al gewend is aan filmen, nog niet eerder had gezien.
(Milena Smit en Javier Castillo)
Voor mij was het de eerste keer dat ik een film zag met Milena Smit, hoewel ze geen debuut is. Zij werd in 2020 bekend door haar filmrol in No matarás, van David Victori.
(Milena Smit en Jose Coronado)
Verder ben ik groot fan van Jose Coronado. Ik kan je aanraden om de serie Vivir sin Permiso te kijken waarin hij een geweldige hoofdrol speelt.
Mocht je van dit soort spannende Spaanse series houden en heb je Amazon Prime dan kan ik je ook de serie Parot aanraden. Deze thriller met in de hoofdrol Adriana Ugarte vond ik zelfs nog beter dan La Chica de la Nieve wat het uitwerken van de personages betreft.
Asturias staat bekend als Paraiso Natural, een natuurlijke paradijs, en ze weten daar waarover ze spreken. Als je hier voor het eerst komt, sta je verbaasd over de rijke kleurschakeringen van de groene bossen en graslanden, de bergen en het natuurlijk blauw van de zee. Officieel is de regio een prinsdom en heet het al sinds 1388 El Principado de Asturias.
De Asturianen zijn nobel en introvert en ze zijn zeer trots op hun streek, maar tegelijkertijd ook warm, je wordt er zeer gastvrij ontvangen. Het zijn stoere en sterkte mensen met een opmerkelijk mijnen- en scheepsbouwverleden dat hun karakters heeft getekend. Gewoontes en tradities zitten diepgeworteld. Hier vind je authentieke en dunbevolkte plekken waar men een is met de natuur en waar de bevolking zich heeft aangepast aan de heftige elementen zoals kou en sneeuw in de winter.
Asturias is geen wijngebied, maar een cidergebied. De gastronomie is rijk aan verscheidenheid, en varieert van zeevruchten en vis tot vlees en groenten en natuurlijk ook zoetigheden. Het landschap wordt gekenmerkt door groene bergen met honderden koeien waardoor de streek bekend staat om de melk, maar vooral om de kazen waaronder de bekendste de cabrales, een groenige schimmelkaas is.
Cabrales
Cabrales komt, zoals de naam al zegt, uit de omgeving van het plaatsje Cabrales. Het is een harde kaas, type Roquefort, gemaakt van koeienmelk, meestal bijgemengd met schapen- en geitenmelk. De dieren, waarvan de melk afkomstig is, grazen in het de bergachtige streek rond de Picos de Europa. De kaas wordt verpakt in bladeren, die zorgen voor een apart aroma, en vervolgens in kalksteengrotten minimaal zes maanden gerijpt.
Naast de Cabrales heeft Asturias bovendien een grote variatie van andere, minder bekende koeien- en geitenkazen te bieden. Ik kan je dan ook aanraden om, als je in Asturias bent, een kaasplankje te bestellen en diverse kazen te proeven, waarbij je er wel rekening mee moet houden dat de meeste vrij sterk van smaak zijn.
Sidra
Verder zul je in Asturias veel appelboomgaarden vinden. Deze leveren de beste sidra, of cider van Spanje, die jaarlijks tijdens de Fiesta de Sidra welkom wordt geheten. Het schenken van Asturiaanse cider vereist een houding die bijna aan een flamencodanser doet denken. Door een specifiek fermentatieproces bevat de traditionele Asturische cider, in tegenstelling tot andere appelciders, geen koolzuur.
Om het toch een sprankelende smaak te geven, wordt het vanaf grote hoogte in het glas geschonken. Die sprankeligheid is echter vluchtig; en het glas moet daarom direct na het inschenken leeggedronken te worden. Deze manier van schenken, met de fles in een hand met een naar boven gestrekte arm en het glas in de andere hand, die weer zo ver mogelijk naar de grond wordt gehouden, is een Asturiaanse specialiteit.
Maar in deze appelstreek is er ook wijn te vinden. Gangas de Narcea is een klein gebied waar een uitstekende witte en rode wijn gebotteld wordt. Echter kun je deze wijn niet gemakkelijk in ieder restaurant bestellen omdat de productie vrij laag is. Voor mij waren deze wijnen een ware ontdekking, zowel de rode wijn van de rode albarin- of verdejodruif als de witte wijn van de witte albarindruif.
Fabada
Het meest emblematische gerecht uit de streek is Fabada, een stoofpot van fabes, een lokale soort witte bonen, en chorizo, bloedworst en spek. Fabes, hebben een hoge kwaliteit en hebben een geheel eigen denominación de origen, net als bij de oorsprongsbenaming van wijnen, en zijn zo wettelijk beschermd als typisch product uit Asturias.
Een ander bekend gerecht met deze specifieke bonen is fabes con almejas; witte bonen met venusschelpen.
Cachopo
Ook dit is een typisch gerecht in Asturias. Eigenlijk zijn het twee enorme steaks van rundvlees dat lijkt op een soortgelijke gerechten dat ook op andere plaatsen wordt gegeten, maar helaas voor de San Jacobo en de Cordon Bleu, de Cachopo is anders, hij heeft zijn nuances en is geworteld in een traditie van de Asturische gastronomie dat het uniek maakt.
Zeevruchten van de Cantabrische kust
Langs de kust van Asturias liggen prachtige kustplaatsjes met pittoreske haventjes waar dagelijks verse vis wordt binnen gebracht. De reden waarom de vis en schelp- en schaaldieren van zo een goede kwaliteit zijn ligt bij de temperatuur van het zeewater dat vrij koud is. Hier komt de beste merluza vandaan. Maar ook pulpo, kreeft, venusschelpen, krab wordt in de restaurants rechtstreeks uit zee dagelijks aangevoerd. En dat proef je!
Sidrerias en Mesa de Asturias
In Asturias is het gewoonte om in een sidrería te gaan eten. Gezellige bistro´s met lange houten tafels. Uiteraard wordt al het eerder beschreven lekkers aangeboden op de uitgebreide kaart en zonder dat je er om vraagt staat er onmiddellijk een traditionele groene fles met sidra op tafel.
Wil je wat luxer en genieten op hoger niveau dan ga je naar een Mesa de Asturias. Hier ligt de nadruk op een gastronomische ervaring met hoogstaande producten die bereid worden met de laatste innovatieve snufjes. Die worden opgediend aan prachtig gedekte tafels met mooi servies.
Mijn ervaring is dat Asturias een keuken biedt die zee en bergen combineert met verse en hoogwaardige ingrediënten. Een keuken met een unieke stijl, met respect voor de klassieke gastronomische erfenis en waar kwaliteit en vakmanschap overheerst. Het is niet voor niets dat er diverse chefkoks en michelinsterren uit Asturias komen.
Een enorme piepende poort wordt geopend als ik in het dorpje Montilla aanbel bij Bodega Alvear. Deze bodega is een begrip in de regio. Niet zo vreemd, want het is een winery met een geschiedenis van wel 300 jaar oud! Als ik de oprit op kom rijden, valt onmiddellijk het statige karakter van de gebouwen me op. Ik parkeer mijn furgo op de patio en wordt hartelijk ontvangen door Inmaculada, de public relations van dit eeuwenoude familiebedrijf.
Alvear is een van de meest prestigieuze en internationaal erkende wijnmakerijen in Andalusië. Het wijnhuis heeft uitgestrekte wijngaarden gelegen in de beroemdste landgoederen van de Sierra de Montilla en Moriles in Córdoba.
In één oogopslag zie ik dat je deze bodega niet eventjes bezoekt. Vanaf de patio heb ik een mooi overzicht over de verschillende authentieke delen van de bodega tot aan de moderne ruimte waar de flessen machinaal worden gevuld en van etiketten worden voorzien.
Inmaculada neemt me eerst mee naar het oude gedeelte, de houten schuren met cementen tinajas waar wijn ligt te rusten. Ik ruik een zoetig alcoholisch aroma. Dan begint Inma te vertellen. Het verhaal begint eigenlijk in de 16e eeuw in een primitief landhuis in de bergen in het noorden van Spanje in Burgos. Daar woonde een eenvoudige familie Alvear die later verhuisden naar de Riojastreek.
Een lange geschiedenis
Juan Bautista García de Alvear y Garnica wordt geboren in Nájera in La Rioja in 1657. Deze personage werd burgemeester van de nobele staat Nájera, en tegelijk werd hij aan Córdoba toegewezen als beheerder van de koninklijke inkomsten. Daar trouwde hij met een adellijke dame uit Córdoba en uit dat huwelijk werd Diego de Alvear y Escalera geboren, de eerste van de wijnsaga.
Als Diego volwassen is, verhuist hij naar Montilla en daar, dichter bij hemel en aarde, groeit zijn liefde voor het platteland. Een passie ontstaat als hij de wijngaard aanlegt en in 1729 de Alvear-wijnmakerij bouwt. Een kleine en verborgen wijnmakerij in het nauwe labyrint van het dorpje Montilla.
In de loop van de tijd verwerft hij een grote stuk land in het gebied waardoor hij een van de grootste landeigenaren van de stad wordt. Met zijn zoon Santiago is hij dag en nacht in de weer met de wijnmakerij Montilla en aan het einde van die eeuw gaat er een eerste zending wijnen naar Engeland. De Engelsen zijn dol op de Pedro Ximenez wijn.
Een tijd land combineert hij zijn roeping als wijnbouwer met een gevaarlijk militair en politiek leven, als kapitein van het fregat “Mercedes”, dat zinkt tijdens de Slag bij Kaap Santa María door een aanval van de Engelsen. Daar is zelfs een roman over geschreven: Las dos vidas del Capitan.
Vanaf dat moment komt de persoon Foreman Billanueva in beeld, een assistent die Diego de Alvear en Ponce de León uit Argentinië hebben meegenomen en die hun vertrouwde voorman wordt. Bodegas Alvear heeft sinds zijn die tijd tot de dag van vandaag altijd een belangrijke relatie onderhouden tussen Spanje en Argentinië. Foreman Billanueva markeert met zijn initialen de beste wijnen, en op deze manier word de Alvear-stijl gecreëerd.
Gedurende zijn 284-jarige geschiedenis heeft Bodegas Alvear zijn familiekarakter behouden en het eigendom van vader op zoon overgedragen en dat betekent dat het bedrijf vandaag in handen is van de achtste generatie. Alle opeenvolgende generaties hebben geleidelijk bijgedragen aan zowel de technische modernisering van de wijnmakerij als aan het behoud van het erfgoed.
Een boeiend verhaal dat me enorm intrigeert, maar Inma vindt dat ze genoeg heeft gepraat en na een wandeling door de wijngaard is het tijd om een flesje open te trekken. Ze neemt me mee naar een oude salon Don Diego waar foto´s en schilderijen van de hele dynastie de wanden bekleden. Er staat een gedekte tafel klaar met wel zes glazen. Dat belooft wat!
Montilla-Moriles, het koninkrijk van Pedro Ximénez
De belangrijkste wijnstok voor de Montillawijn is de Pedro Ximénez, die oorsponkelijk uit het Rijngebied komt, een witte druif die de unieke basis vormt van zijn zoete, fijne, oloroso en amontillado wijnen. Terwijl Inma de 3 Miradas serveert en we beginnen met de proeverij vertelt ze verder over het proces. De 3 Miradas vind ik persoonlijk vrij droog. Maar het volgende glas met een laagje Fino Capataz smaakt me al beter, maar bij de Palo Corto begin ik er in te komen en de smaak te waarderen.
De druiven worden over het algemeen verbouwd op kalkrijke bodems. In het gebied worden twee soorten onderscheiden: albarizas of alberos; zeer kalksteen en doorlatende bodems, waar de langste en meest evenwichtige rijpende druiven worden verkregen. En de ruedos, roodachtige bodems door de aanwezigheid van ijzer.
Vervolgens vindt in deze wijnen het wonder van rijping onder de flor-sluier plaats, een natuurlijk biologisch proces waarbij autochtone gisten zich op het oppervlak van de wijn ontwikkelen en een crèmekleurige laag vormen. Het is hetzelfde proces als bij de sherry-wijnen van Jerez. De activiteit van deze gisten geeft de wijn een eigenaardig aroma en smaak die heel anders is dan de oorspronkelijke. Om de ontwikkeling van deze gisten te bevorderen, worden de temperatuur en de vochtigheidsgraad in de kelders gehandhaafd en wordt slechts twee derde van de capaciteit van de vaten gevuld, zodat er voldoende vrije oppervlakte overblijft voor een optimale ontwikkeling van de “sluier”. De oudste fino’s worden, wanneer ze hun voedingscapaciteit voor de flor hebben uitgeput, amontillados genoemd en krijgen een gouden kleur.
Daarintegen wordt bij de olorosos deze ontwikkeling van de graansluier voorkomen door de vaten volledig te vullen. Op deze manier wordt veroudering teruggebracht tot de smaak die het eikenhout en de tijd op de wijn achterlaten. Als Inma na een Palo Cortado een Oloroso Catan voor me inschenkt, valt direct de donkere goudkleur op. Dit is een drankje waar ik wel van hou. Een tikje zoet, ideaal voor een combinatie met een kaas- en ham plankje.
Pedro Ximénez-wijn is een zoete en soepele wijn, hij ontstaat door de druiven lang in de zon te laten rijpen, de trossen worden uitgespreid op een bed van gevlochten espartogras waar de rozijnen langzaam worden gedroogd. Zodra de rozijnen zijn geperst, wordt een dichte most verkregen, een echt rozijnen sap. De speciale editie Pedro Jimenez 1729 die ik mag proeven is dan ook donkerbruin en wat mij betreft iets te zoet, het smaakt inderdaad naar rozijnen sap, maar dan met alcohol.
Hoe werken criaderas en soleras?
De vaten die worden gebruikt om de fino groot te brengen, hebben een inhoud van ongeveer 500 liter. Het voorkeurshout, vanwege zijn porositeit, is Amerikaans eiken. Nieuw hout mag nooit worden gebruikt.
De criadera die zich het dichtst bij de grond bevindt, is de solera; degene die zich er direct boven bevindt, eerste criadera; de volgende, tweede criadera enzovoort. Elke criadera bevat wijn van hetzelfde rijpingsniveau; de solera, degene met de meeste rijping, de eerste criadera, het volgende rijpingsniveau enzovoort tot aan de jongste criaderas.
Bodega Alvear vandaag de dag
Door de geschiedenis heen heeft Bodega Alvear zijn familiekarakter en eeuwenoude wortels behouden. De Alvears van vandaag zijn talrijk, er zijn momenteel meer dan 50 eigenaren, sommige managers van het bedrijf maken ook deel uit van de familie.
Alvear verkoopt zijn wijnen door heel Spanje, met als belangrijkste markt het Middellandse Zeegebied van Catalonië tot Algeciras. Het wijnhuis verkoopt 40% van zijn productie buiten de Spaanse grenzen aan meer dan 25 verschillende landen, waaronder Groot-Brittannië, Nederland, Japan, Canada en Australië.
Sinds kort zijn ze ook begonnen met een vermout van het huis en als ik die proef, ben ik meteen verkocht. Wat een aroma! Wat een smaak! Heel speciaal. Die moet mee naar huis, dat moet ik delen!
Ik mag het eigenlijk niet zeggen, want het wijnhuis staat bekend om zijn D.O wijnen van Montilla Moriles, maar als ik heel eerlijk ben, is deze vermout mijn grote favoriet.
Als ik denk dat de proeverij op zijn eind is gekomen, vergis ik me. Inma loopt even weg en komt even later terug met een ijskoude likeur van een heel speciale editie. Hiervan zijn maar een beperkt aantal flessen gebotteld. Ik geef toe, ook deze is heerlijk. Maar toch kan niet op tegen zijn voorganger.
Als ik op mijn horloge kijk, zie ik dat het bezoek ruim twee en half uur geduurd heeft. Het is tijd om op te stappen, maar voordat ik vertrek, lopen we nog even langs de winkel want een flesje vermout gaat er natuurlijk mee. Ik bedank Imma voor haar uitvoerige verhalen en de geweldige proeverij. Met nieuwe kennis en een andere kijk op de Pedro Ximenez wijnen stap ik in mijn furgoneta en start de motor. Echter, ik rij enkel de poort en de straat uit. Daar geniet ik in een taveerne van een uitstekende Cordobeese lunch en daarna doe ik een dutje in de furgo alvorens ik verder reis.
Praktische informatie:
Bodega Alvear ligt in het centrum van Montilla in de Calle Maria Auxiliadora 1.
Je kunt via de website informatie opdoen en voor diverse proeverijen reserveren. Bijvoorbeeld in de prachtige Don Diego zaal, waar ik was, maar ook in de wijngaard.
Dat 2022 een interessant promotiejaar ging worden, was me in de eerste helft van het jaar al duidelijk geworden. De toeristensector stond te popelen om de coronanachtmerrie achter zich te laten en een frisse start te maken om zichzelf op zijn best te laten zien.
Pelgrimsreis over zee
Meestal zijn er tijdens de zomermaanden geen persreizen, maar dit keer werd ik in juli uitgenodigd voor wel een heel bijzonder project. Meezeilen op een jacht over de Camino de Santiago! Stel je voor! El Camino de Santiago a vela! Met een rugzak vol zeiloutfit stapte ik begin juli aan boord van een schitterende Bavaria en zeilde de laatste trajecten mee van een tocht die was begonnen in Hondarribia in Baskenland, 14 dagen eerder.
Met meer dan 30 zeilschepen bevoeren we de kust van Galicia om te eindigen bij de Rias Baixas, Vilagarcia de Arousa, om de laatste 24 kilometer te lopen naar Santiago de Compostela. Wat een bijzondere beleving! Ik heb mijn hele leven veel gezeild dus ik genoot dubbel van deze unieke kans. Voor meer informatie over deze bijzondere reis kun je het artikel lezen in mijn blog.
De betekenis van Kilometro 0
Augustus werd een warme en rustige maand. Meestal gebruik ik deze tijd voor veel schrijfwerk omdat je overdag vanwege de warmte in Andalusië toch beter binnen kunt blijven. Maar deze zomer kreeg ook nog een gastronomisch tintje, omdat ik me eerder dit jaar had aangesloten bij club KM0, een groep personen die graag restaurants en producten uitproberen die in Malaga geproduceerd worden en door chef koks op origínele wijze bereid worden.
Kilometro zero, betekent dan ook dat je gaat voor streekproducten uit de regio. Het kon niet beter. Zwoele avonden op dakterrassen en verkoelende restaurants aan zee en met elkaar genieten van het neusje van de zalm van de smaak van Andalusië.
Een duik in de renaissance in Ubeda en Baeza
Daarna werd het september en kwam het arbeidsleven in Andalusië weer langzaam op gang. Allereerst stond er een vriendinnenreis naar Ubeda en Baeza op het programma. Compleet nieuw voor mij was het bezoek aan de Sinagoga de Agua. Amigo Andrea Pezinni gaf ons een boeiende rondleiding en nam er de tijd voor om over de details van deze, per toeval ontdekte, synagoge te vertellen.
Het groene paradijs Asturias
Een paar dagen later zat ik alweer in het vliegtuig naar Asturias. Daar ontdekte ik een schitterend natuurgebied, de Somiedo en ging ik met een aantal mensen op pad om beren, wolven en herten te spotten. Dit gebied, dat ik nog niet eerder bezocht had, heeft mijn hart gestolen. Zo schitterend groen, met op grote hoogte heldere meren en een oase van rust. Bovendien een vriendelijke bevolking en uitstekende gastronomie. Ik ontmoette er boeiende personen die me over het harde leven in de Asturiaanse bergen vertelden.
Vogels spotten in Monfraguë
Een week later wandelde ik door een ander natuurgebied dat al heel lang op mijn wensenlijstje stond. Samen met amigo, groot kenner en vogeldeskundige Raul Virtosa maakte ik tochten door het indrukwekkende natuurpark Monfrague. Zelfs een romantisch momentje mocht niet ontbreken. Toen we konden genieten van een prachtige zonsondergang vanaf de top van het kasteel van Monfrague terwijl burlende herten indruk maakten op vrouwtjes beneden ons in het dal.
Promotie binnenland van Andalusië
In oktober vond de jaarlijkse Tierra Adentro in Jaen plaats. Een netwerkevenement dat ieder jaar georganiseerd wordt door de Junta de Andalucia. Ook hier weer mooie ontmoetingen en weerzien met vele collega’s met wie plannen en samenwerking werd gesmeed. De pretour aan Jaen bracht ik met andere reisorganisaties door in de Sierra Norte van Sevilla en de posttour vond een aantal dagen plaats in de Sierra Segura in het groene natuurgebied Cazorla dat zich voor de gelegenheid vast in herfsttooi had gehuld.
Persreis langs de witte dorpen van Cadiz
Deze week werd onmiddellijk gevolgd door een blogreis langs de witte dorpen van Cadiz. Ook hier weer veel gewandeld, veel nieuwe spots ontdekt zoals Romaanse zoutpannen midden in de bergen en biologische familie olijfolie fabriekje bij Zahara de la Sierra. Aan plaatselijke gastronomie ontbrak het uiteraard niet en ook konden we genieten van Middeleeuwse feesten in verschillende dorpen die we bezochten, zoals in Setenil de la Bodega.
Nieuw project voor 2023, Sierra Subbetica
Toen de temperaturen begonnen te zakken en het plaatje Rute in de Sierra Subbetica zich begon voor te bereiden op kerstmis nam ik deel aan Conexión Subbetica. Een netwerk evenement waar diverse bedrijven in de toeristische sector van de Subbetica in Cordoba zich konden presenteren. In samenwerking met de CIT Subbetica presenteerde ik samen met Maria Camacho en Irene Portillo het promotieplan 2023 voor de Nederlandse markt.
Hier zul je zeker vanaf januari meer over horen want gedurende de komende twaalf maanden zal een groot deel van mijn werk in het teken staan van dit prachtige wandel- en fietsgebied. O.a. door een presentatie in Nederland te houden, de website in het Nederlands te vertalen, persreizen te organiseren én een Nederlandstalige blogpagina op te zetten. Ik kijk er naar uit! Deze opdracht is voor extra leuk omdat de veelzijdige Subbetica een van mijn favoriete bestemmingen is.
MaXperience on the road
Tja, al dat reizen gaat je in het bloed zitten. Als ik dan een tijdje thuis ben, begint het weer te kriebelen… En zo kwam het dat ik in november een Ford Transit busje kocht en ben gaan inrichten. Het gevoel van vrijheid, lekker op weg gaan wanneer je wilt, je bed bij je hebben en als digital nomad mijn werk kunnen doen, waar ik ook ben. Het sprak me al jaren aan en nu kan ik mijn droom realiseren.
Inmiddels heb ik al twee proeftochten gemaakt! En de werkelijkheid overtreft al mijn verwachtingen. Heerlijk is het! Om te toeren en een overnachtingsplek uit te kiezen terwijl je onderweg bent. En bovendien het grote genieten in de natuur te kunnen combineren met mijn werk of met afspraken.
Volgend jaar horen jullie meer. Want MaXperience gaat on the road. En wel met nog een ander plan dat dit jaar is ontstaan. Een roadtrip langs plekken waar ik bijzondere mensen heb ontmoet die allemaal iets met mij gemeen hebben: duurzaamheid en passie voor responsable toerisme. Maar liefst vijfentwintig ontmoetingen staan er gepland voor het komende jaar. En om je hiervan mee te kunnen laten genieten, zal ik ze alle 25 beschrijven. Hou mijn website en social media in de gaten😉
Om dit dynamische jaar af te sluiten wens ik jullie mooie dagen en een sprankelend begin van 2023. Het is nooit te laat om een nieuwe weg in te slaan, om een nieuw verhaal te beleven of een nieuwe droom te creëren…
Geboren in Málaga op 25 oktober 1881 waar hij een deel van zijn jeugd doorbracht. Vervolgens in 1891 verhuisd naar La Coruña omdat zijn vader docent werd aan de school voor schone kunsten, waar Picasso later zelf ook leerling werd. En de reis ging verder via Madrid, Barcelona, Horta de Sant Joan en Mougins, waar hij op 91-jarige leeftijd overleed aan de gevolgen van een longontsteking.
PABLO PICASSO
In 2023 – om precies te zijn op 8 april – is het 50 jaar geleden dat deze beroemde kunstenaar overleed en ter gelegenheid hiervan is 2023 uitgeroepen tot Picasso Jaar. Pablo Picasso word gezien als een van de invloedrijkste kunstenaar van de twintigste eeuw en liet naast een enorm aantal schilderijen ook honderden sculpturen, tekening en andere kunstwerken na. Vele ervan zijn te zien in musea in Spanje en over de hele wereld.
De plekken ontdekken die hem inspireerden? Volg dan de ´route´ die Spanje doorkruist, van zuid naar noord en van oost naar west. Natuurlijk beginnend in zijn geboorteplaats Malaga, de plaats bij uitstek om ´dichtbij´ de kunstenaar te komen door een bezoek te brengen aan het Picasso Málaga Museum en aan zijn geboortehuis Museo Casa Natal de Picasso. In beide zijn interessante tijdelijke tentoonstellingen te zien en in de laatste ook nog persoonlijke voorwerpen van Picasso en zijn familie. Een bezoek aan Málaga is niet compleet zonder de kerk Iglesia de Santiago, waar Picasso gedoopt werd.
PICASSO LIET ZIJN SPOREN DOOR HEEL SPANJE NA
La Coruña is de stad waar Picasso zijn eerste portretten schilderde en waar hij voor het eerst exposeerde. Wandelend naar de plekken waar de jonge Picasso zijn leven doorbracht – het Playa del Orzán, de Torre de Hércules en het Teatro Rosalía de Castro – en door het door het Casa-Museo Picasso te bezoeken, krijg je een nog duidelijker beeld van het leven en werk van deze wereldberoemde kunstenaar.
Op weg naar La Coruña loont het zeker de moeite om even in Madrid te stoppen. Hier bezocht Picasso in 1895 voor het eerst het Prado Museum. Talrijke werken van hem, waaronder het wereldberoemdeGuernica, zijn te zien in het Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia in Madrid.
In de herfst van 1895 begon Picasso op de school voor schone kunsten in Barcelona (La Llotja). Later had hij hier zijn eerste studio en zijn eerste persoonlijke tentoonstelling in het legendarische Els Quatre Gats. Bezoek het museum Museo Picasso de Barcelona en laat je verrassen!
Op zo´n 200 kilometer van Barcelona ligt Horta de Sant Joan, een klein dorp in het binnenland waarheen Picasso regelmatig ´ontsnapte´. Werken die hij hier maakte en waarmee het Horta voor altijd op het doek vereeuwigde, zijn te zien in het Centro Picasso. Zoals het klooster Convento de San Salvador, het plein Plaza de Missa of de hoeve Masía de Tafetans die ook nu nog bestaan.
PICASSO CELEBRACIÓN 1987.2023
Het programma “Picasso Celebración 1973.2023” omvat een vijftigtal tentoonstellingen over de hele wereld, waaronder 16 in Spanje, in steden die nauw verbonden zijn met de kunstenaar. Met name in de steden Málaga, Madrid, Barcelona, A Coruña en Bilbao die een uitgebreid programma aan tentoonstellingen zullen hebben gedurende 2023 en een deel van 2024.
Een greep uit de tentoonstellingen die in 2023 in Spanje zullen plaatsvinden:
Fundación MAPFRE, Madrid
“Julio González, Pablo Picasso y la desmaterialización de la escultura”
23.09.2022 – 08.01.2023
Museo Nacional Thyssen-Bornemisza, Madrid
Picasso y Chanel
11.10.2022 – 15.01.2023
Museo Picasso Barcelona
Daniel-Henry Kahnweiler
18.11.2022 – 19.03.2023
Museo de Bellas Artes da Coruña, A Coruña
Picasso blanco en la memoria azul
23.03.2023 – 23.06.2023
Real Academia de Bellas Artes de San Fernando, Madrid
Picasso. Colección Nahmad
29.03.2023 – 02.07.2023
Museo Picasso Málaga
Picasso: materia y cuerpo
08.05.2023 – 10.09.2023
La Casa Encendida, Madrid
Picasso tardío 1963 – 1972
19.05.2023 – 17.09.2023
Museo Nacional del Prado, Madrid
Picasso – El Greco
13.06.2023 -17.09.2023
Museo Casa Natal Picasso, Málaga
Las edades de Picasso
21.06.2023 – 01.10.2023
Museo del Diseño de Barcelona
Picasso y la cerámica española
juni-september 2023
Casa de Velázquez, Madrid
Picasso contra Velázquez
september-november 2023
Museo Guggenheim Bilbao
Picasso: materia y cuerpo
29.09.2023 – 14.01.2024
Museo Nacional Thyssen-Bornemisza, Madrid
Picasso. Lo sagrado y lo profano
02.10.2023 – 14.01.2024
Museo Picasso Málaga
El eco de Picasso
02.10.2023 – 24.03.2024
Museu Picasso Barcelona / Fundació Joan Miró
Miró – Picasso
19.10.2023 – 25.02.2024
Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía, Madrid
Picasso 1906: La gran transformación
14.11.2023 – 04.03.2024
Bron voor deze blog is de nieuwsbrief van november van het Spaans Verkeersbureau in Den Haag. Wil jij ook op de hoogte blijven van Spanje Nieuws? Abonneer je dan op de nieuwsbrief en je wordt automatisch op de hoogte gehouden van boeiende weetjes. Om je aan te melden schrijf je een korte mail naar infolahaya@tourspain.es
In Andalusië bevinden zich diverse Pueblos Blancos. Cadiz is een van de provincies waarvan de Pueblos Blancos in veel reisgidsen en webpagina’s worden aanbevolen. Dit najaar reisde ik af naar het Natuurpark van Grazalema en bezocht de witte dorpjes in dit ruige natuurgebied.
Je kunt er uitstekend wandelen, heerlijk eten en de Moorse cultuur in de witte dorpen ontdekken. Maar ieder dorp heeft wel een bijzondere hotspot of traditie die het extra leuk maakt om te ontdekken. Ik trok er zes dagen voor uit en bezocht twee dorpen per dag. Van de een zul je waarschijnlijk wel eens gehoord hebben en de ander zal nieuw zijn omdat er nog weinig over is geschreven of verschenen. Hierbij mijn top 10 van Pueblos Blancos in het Parque Natural Sierra de Grazalema zoals ik ze ervaren heb.
El Bosque
Mijn uitgangspunt was el Bosque, een schattig wit dorpje, dat tegen de bergwand aangekleefd lijkt.ElBosque ligt eigenlijk aan de rand van het park van de Sierra de Grazalema, aan de oevers van de Majaceite rivier. Tussen en rondom de witte huizen van het dorp vind je dan ook veel groen en je kan er een bezoek brengen aan de mooie El Castillejo botanische tuin. Daarnaast lopen er vanuit El Bosque verschillende schitterende wandelrouteslangs de rivier en door het natuurpark. Ik maakte de wandeling langs de rivier naar het dorp Benamahoma. Deze wandeling gaat vals plat omhoog en heeft hier en daar wat houten traptreden. Het is heerlijk om in het najaar in dit bos langs de rivier te wandelen.
Benamahoma
Benamahoma is een betoverend bergdorpje, aan de zuidwestelijke hellingen van de vallei, 14 km ten westen van Grazalema. Wandelaars in de Sierra gaan bijna altijd door dit dorpje. Het is heel buitenlander vriendelijk en iedereen die je tegenkomt zegt vriendelijk Buenos Dias als ze in de straat gaan. Ik bracht een bezoek aan het ecomuseum Agua Olina van Benamahoma, verbaasde me over de Moorse poorten en de gouden koepel op de toren in het kleine dorpje en at heerlijke streekgerechten en kazen tegenover de toren in restaurant La Casa del Duende.
Grazalema
Een van de meest bezochte dorpjes in de Sierra. Het is hoog gelegen op 812 meter en vanuit het dorp heb je een schitterend uitzicht over de rode daken en het weids panorama van berggebied. Het is leuk om door de kronkelende steegjes te wandelen en het leven in slow motion te observeren. Grazalema staat bekend om zijn geweldige kazen, queso payoyo worden deze genoemd. Je bent niet in Grazalema geweest als je niet van deze kazen hebt geproefd. Of nog beter, bezoek de gezellige kaaswinkeltjes en neem wat lekkers mee naar huis.
Grazalema staat ook bekend om wollen producten van de wol van de zeldzame merinosschapen die in de bergen leven. Vanuit het dorp vertrekken veel wandelingen door het natuurgebied waarbij je de prachtige naaldbossen met zeldzame sparren, pinsapos, in de glooiende heuvels van het park leert kennen.
Villa Martin
Op mijn roadtrip door de Sierra kwam ik langs Villa Martin. Een niet veelzeggend dorpje, maar er was me verteld dat er een prachtig yoga retreat centre buiten het dorp zou liggen. Via een landweg bereikte ik het Suryalila centrum en werd hartelijk ontvangen met zelfgemaakte chocolademelk. In een enorme koepel, vergelijkbaar met een yurt woonde in een prachtige yogasessie bij. Stiekem hield ik wel mijn ogen open, want het uitzicht over de vallei was zo mooi! Je kunt de hele dag op het landgoed vertoeven en bijvoorbeeld genieten van een vegetarische maaltijd. Persoonlijk vond ik het allemaal té Engels georiënteerd en eerlijk gezegd ben ik daar en beetje allergisch voor, we wonen in Spanje. Maar het yogamomentje in de schitterende koepel heeft me wel goed gedaan.
Prado del Rey
Ook dit is een dorp waar weinig te beleven valt, maar iets buiten het centrum ontmoette ik Jose Antonio eigenaar van de zoutpannen Salinas de Iptuci. Een waar wonder, want op deze plek midden in de bergen komt zomaar uit een bron zout water omhoog. En daar maakten de Feniciërs en Romeinen al gebruik van. Jose Antonio neemt me mee naar de bron waar heel langzaam zout water naar boven bubbelt. Vanaf die plek loopt het water over naar verschillende banken. Zijn opa en grootvader leerde Jose Antonio hoe het zoutdrogingsproces in zijn werk gaat en dat je er drie verschillende vormen van zout uit kunt winnen. Allereerst zoutschilfers, escamas, die het goed doen op salades en vleesgerechten, vervolgens Flor de Sal, dat ´s morgens bij het ochtendgloren gewonnen wordt en als laatste het grove zout dat bruikbaar is voor verschillende doeleinden in de keuken.
Chefkoks als Angel Leon en andere bekenden komen speciaal naar las Salinas de Iptuci om hoogwaardig en met de hand gewonnen zout voor hun gerechten te kopen.
Ubrique
Wie Ubrique zegt heeft het over leer. Weer zo´n klein wonder, want in dit verscholen dorpje in de Sierra de Grazalema worden luxe handtassen en andere accessoires van leer gemaakt. Alles in Ubrique draait namelijk om dit natuurlijke materiaal. Iedereen die er woont, leeft voor en van het materiaal door het te bewerken tot luxe handtassen, portefeuilles en ceinturen dat vaak al jarenlang van generatie op generatie zijn doorgegeven. Er zijn nog leerbewerkers die hetzelfde ambacht al van kinds af aan uitoefenen. Die ambachtslieden werken bij een van de ruim 100 leerfabrieken die Ubrique telt.
Er wordt behoorlijk geheimzinnig gedaan over de fabriekjes én in het leermuseum want het publieke geheim is dat grote modemerken uit Madrid, Parijs en Milaan hier hun lederwaren laten maken. Namen als Chanel, Givenchy, Lanvin, Lacroix, Louis Vuitton, Cartier, Loewe Carolina Herrera en Gucci komen hier met hun ontwerpen langs om luxe artikelen te laten fabriceren.
Je mag in de fabrieken en in het museum dan ook geen foto´s maken want wat hier gebeurd is strikt geheim en werknemer moeten zelfs een geheimhoudingsverklaring tekenen! Het is niet de eerste keer dat ik Ubrique bezoek, natuurlijk kan ik het niet laten en ik verlaat het dorpje met een schitterende nieuwe leren tas.
Benaocaz
Vanaf het kleine bergdorpje Benoacaz loopt er een oude Romeinse weg de Calzada Romana naar Ubrique. Ik liep deze route in de herfst en dan is het extra mooi i.v.m. de herfstkleuren. De tocht gaat grotendeels over een eeuwenoud breed wegdek van oude keien dat de Romeinen hebben aangelegd. Je loopt door een typisch kalksteen- en karstlandschap, met steeneikbossen en mediterrane vegetatie.
Je verlaat Benaocaz via de Avenida de Cadiz, en langs de hoofdweg vind je de start van de route bij een informatiebord ; Sendero Calzado Romana. Vervolgens is de route goed gemarkeerd. Het eerste deel voert over een smal pad, tot je op een gegeven moment op de echte brede Romeinse weg terecht komt. De weg blijft breed en na ca. een uur kom je bebouwing tegen en wandel je Ubrique binnen.
El Gastor
El Gastor ligt op 131 kilometer van Cádiz, de hoofdstad van de provincie aan de kust. El Gastor staat bekend als het balkon van de witte dorpen, dit komt vooral door de prachtige uitzichten vanaf de toppen van Las Grajas en Algarí. Een must see zijn de Dolmenen van El Gastor, maar ook het dorpje is leuk om doorheen te wandelen en om een terrasje te pakken en het museum Jose Maria El Tempranillo te bekijken.
Een mooie wandelroute loopt van El Gastor-Dolmen del Charcón-Mirador Buitreras-Pico Las Grajas naar Pico Algarin. Vanuit het dorp Gastor kun je genieten van enorme verlaten boerderijen en een prachtig uitzicht op de enorme hoeveelheid gieren. Ik kan je deze wandeling echt aanbevelen.
Zahara de la Sierra
Dit is echt een van mijn favoriete dorpen in dit gebied. Ik denk dat dat komt door het geweldige uitzicht over het blauwe stuwmeer van Zahara. Je hebt vanaf het dorp een prachtig uitzicht over de omgeving en het kasteel. In het najaar, het laatste weekend van oktober vindt er het feest van de overheersing plaats. Moros y Cristianos symboliseert dat in 1483 de Moren verdreven werden en Zahara toebehoorde aan het Spaanse koninkrijk.
Iets buiten Zahara ligt een olijfolieperserij Oleo Viride waar ecologische olijfolie geperst wordt. De eigenaar maakt ook een eigen rode en witte wijn en een pittige vermout. Je kunt er terecht voor een olijfolieproeverij en kijken hoe het persen in zijn werk gaat. Bij de proeverij horen ook hapjes of als je wilt kun je een boerenlunch in de tuin bestellen met lokale kazen en een speciale soep met de naam Sopa Hervida. Ik zou wel even van tevoren reserveren.
Olvera
Olvera is ook nog zo´n parel! Je ziet dit witte dorp al van veraf liggen omdat de kerk en het kasteel hoog op de berg boven het dorp uitsteken. De burcht bevindt zich op het punt van Olvera waar je een prachtig uitzicht hebt over het Andalusische landschap. Vanaf deze burcht kun je de historische frontlinie van kastelen zien welke ooit de Moslim machten scheidde van de Spaanse christenen. Toegang tot het kasteel vind je via de Calle Calzada. Dit was de enigste ingang en daarmee werd het dus moeilijker om de burcht te veroveren. Er zijn twee punten waarmee deze burcht zich onderscheid ten opzichte van alle andere in de provincie. Allereerst de vierkante toren met schietgaten en de ronde toren met een betegeld dak.
Hoewel het een ruïne was, bevind het zich nu in een redelijk goede gerestaureerde staat. Ook is er een museum bij gelegen. Een bezoek zeker waard, al was het al wegens het machtig mooie uitzicht. De gemeente Olvera is de huidige eigenaar van de burcht. Men heeft het enkele jaren geleden overgenomen van de familie die het in bezit had.
Vanaf Olvera kun je ook een schitterende fietstocht maken over de Via Verde de la Sierra, een van de meest geliefde Vias Verdes van Spanje.
Setenil de las Bodegas
Dit is misschien wel een van de bekendste witte dorpen van de provincie Cadiz. Het ligt niet ver van Ronda en dankt zijn bekendheid aan publicaties in magazines zoals Traveler en National Geografic.
Setenil de las Bodegas heeft een rijke geschiedenis en deze laat zich overal in het dorp zien. Het lijkt wel één groot openluchttheater wanneer je hier rondwandelt. Het oude Kasteelen het fort van Setenil domineren de stad vanaf een heuvel. Hier vindt je ook de prachtige kerk Nuestra Señora de la Encarnación. Daarnaast liggen er een aantal spectaculaire hermitages voor het oprapen, die allemaal even fotogeniek zijn.
Het spectaculaire netwerk van grotten en kliffen, is nog wel het meest bijzondere aan het stadje. De Cueva del Sol en de Cueva de la Sombra zijn de twee belangrijkste straten. Beide zijn gebouwd onder de rotsen en worden van elkaar gescheiden door de rivier Guadalporcún. In de eerste straat schijnt altijd de zon, terwijl in de tweede straat altijd schaduw te vinden is. In beide straten liggen veel gezellige restaurants en cafés met terrassen onder de rotsblokken.
Toen ik in Setenil was, werd juist ook het Moros y Cristianos feest gevierd. Het hele dorp was bij het evenement betrokken en iedereen speelde vol passie zijn rol in het verhaal.
Praktische informatie
De witte dorpen zijn vanuit Malaga of Cadiz gemakkelijk te bereiken. Hou er met de afstanden rekening mee dat het gebied erg bergzaam is met slingerende wegen waar je de tijd voor moet nemen. Je kunt gemakkelijk twee of drie dorpjes per dag bezoeken en overal kun je uitstekend lokaal eten en zijn er overnachtingsmogelijkheden.
Er zijn in dit gebied natuurlijk nog veel meer witte dorpen te ontdekken maar ik heb mijn favoriete top tien voor je op een rij gezet, dorpen die je gemakkelijk met elkaar kunt combineren en allemaal iets bijzonders bieden.
Geniet in de witte dorpen van Cadiz! En vergeet echt niet om de lokale producten en drankjes te proeven. Het leuke is dat overal wel een traditie of oud verhaal bij hoort.
( Met speciale dank aan Family Agencia voor de organisatie)
Natuurpark Cazorla is een enorm groot en groen gebied in het Noorden van Andalusië. De Cazorla worden ook wel de longen van Spanje genoemd. In dit Parque Natural, in de provincie Jaen bevinden zich drie verschillende gebieden, ieder met zijn eigen flora en fauna; De Sierra Cazorla, Segura y las Villas. Het is het grootste en ongereptste natuurpark van Spanje.
Ik bezocht de Sierra Segura, het noordelijkste deel, met als middelpunt het dorpje Segura de la Sierra.Dit kleine dorp is één van de meest karakteristiekste plaatsen van het natuurpark en is gelegen op een heuvel op 1140 meter, omringd door olijfgaarden, die je van ver al ziet liggen. Segura werd altijd als onneembaar beschouwd. Bewoond door zowel Feniciërs, Grieken als Romeinen, kreeg het een reeks namen die refereerden aan de hoogte ervan, Tavara (hoge plaats), Orospeda (toegankelijk alleen ter voet) of Castrum Alto (hoge nederzetting).
De slingerende weg naar het dorp rijd ik langzaam. Er zijn zoveel bochten. Juist vanwege de geïsoleerde ligging is de landschappelijke en culturele rijkdom bewaard gebleven Segura is één van de mooiste dorpenin de Sierra, en staat op de lijst vanMooiste dorpen van Spanje, Los Pueblos mas Bonitos de España! Ondanks de verwoesting van de Napoleontische oorlogen, is Segura in 1972 tot artistiek, historisch erfgoed verklaard. Het dorp maakt ook onderdeel uit van de route van de kastelen van Andalusië.
De route door Segura de la Sierra wordt meestal van onderaf de weg gedaan, maar ik vind het interessanter van bovenaf, vanaf het kasteel. Het bezoek aan El Castillo is niet gratis aangezien het kasteel in particuliere handen is. Daarom is het kasteel in goede staat dankzij de uitgevoerde restauraties. Vermoedelijk stamt het kasteel uit de 13e eeuw, hoewel het eerdere elementen heeft, zoals de toegangstoren. Tijdens de rondleiding door het kasteel voel je de grootsheid en ondoordringbaarheid.
Binnen het kasteel, dat door een verzameling van verschillende volkeren bewoond is geweest, kun je ook een bezoek brengen aan de kapel van Santa Ana, een knipoog naar de mudejarkunst van de 13e eeuw en een voorbeeld van het merkteken dat de Orde van Santiago heeft achtergelaten. Nog een geschenk dat een bezoek aan het kasteel biedt, is dat je kunt genieten van verrassende panoramische uitzichten. Bergen, dennenbossen en zuivere lucht komen rechtstreeks in je longen op de top van dit fort.
Verder is het heerlijk om lekker te dwalen door de slingerende straatjes waar de sfeer straalt van authenciteit. Vergeet niet de Baños Arabes te bezoeken, vlakbij de kerk en het huis van de bekende dichter Jorge Manrique met het kruis van de Santiago ridder orde.
Segura de la Sierra is een uitstekend uitgangspunt voor wandelingen en andere activiteiten. Ik kan je de volgende aanbevelen:
Wandelen vanaf de bron waar Rio Segura ontspringt.
Rio Segura is een van de belangrijke rivieren die door Sierra Cazorla stroomt. Bij Fuente Segura ontspringt de rivier en vanaf hier, bij de kleine waterval, kun je verschillende goed aangegeven wandelroutes lopen. Waaronder de GR 247 die heel Cazorla doorkruist. Kaarten kun je downloaden op via Wikiloc.
Vogels spotten bij El Puntal de las Buitreras
Ben je een fan van roofvogels dan moet je deze plek in het natuurpark echt bezoeken. El Puntal wordt ook wel het Balcon genoemd en ligt op 1683 meter hoogte. Van hieruit kun je tientallen vale en zwarte gieren spotten. Prachtig om te zien hoe deze prachtige vogels op de termiek zweven! En een prachtig zicht op de brede blauwe rivier Segura van.
Wordt bakker of schapenherder voor een dag
Bij La Granja de Rodri kun je een workshop brood bakken volgen. Eigenlijk is het geen brood dat je maakt maar een soort zoete koek die lekker is bij de koffie. Je leer het deeg kneden en zo plat mogelijk maken. Vervolgens moet het deeg een tijdje rijzen en drink je vast een kopje koffie in de casa rural met de eigenaar. Dan begiet je het deeg rijkelijk met extra virgen olijfolie en veel suiker en gaat het geheel in de houtoven. Een kwartiertje later is de koek, die Soyafa heet, klaar en kun je genieten van je eigen baksel dat van oorsprong van de Moorse keuken komt.
Rodri kan je ook leren om voor een dag schapenherder te zijn. Hij neemt je eerst mee naar de stallen aan de andere kant van het huis en daarna wandel je met de kudde, die door border collies bij elkaar gedreven worden, door de bergen en leer je alle in en outs over het leven van een herder en over de Transhumancia. Ik was er in oktober, toen er net wat lammetjes waren geboren. Een weeslammetje dacht dat ik zijn moeder was en volgde me overal op de voet.
Ga traditioneel lunchen in Restaurant Escobar in La Matea (Santiago Pontones)
Dit restaurant in Santiago Pontones is een plek waar veel mensen uit de streek naartoe komen voor een lekker stuk vlees van de barbecue, gestoofd hert of wild zwijn of stevige boeren streekgerechten die nog op traditionele wijze bereid worden zoals knoflookaardappelen en knoflookkabeljauw. Dit plaatsje ligt aan de grens van Castilla la Mancha en er zijn dan ook duidelijke invloeden van de La Mancha keuken terug te vinden in de gerechten. Na je lunch maak je een wandeling langs de rivier die door het dorp loopt. Grappig is dat er bij veel huizen een stoel buiten staat met een spreuk of gedicht.
Touch the sky vanaf vanaf het Cosmolarium in kasteel Hornos de Segura
De stichting AstroAndalus heeft op verschillende punten in Andalusië plekken waar je het beste het heelal kunt bestuderen. In het bezoekerscentrum krijg je uitleg en kun je interactief veel opsteken over astronomie. Je kunt zowel overdag als ´s avonds naar dit astro centrum voor een Starlite experience. Er worden in de zomermaanden regelmatig activiteiten georganiseerd zodat je de sterren en planeten met telescopen dichtbij kunt halen. Vanaf het kasteel heb je sowieso prachtig uitzicht over de hele Sierra Cazorla, Segura y las Villas.
Dit is maar een kleine selectie van activiteiten. In Cazorla is nog veel meer te beleven. In het najaar kun je luisteren naar de burlende herten in het bos. En in de zomer wordt er in Cazorla een groots driedaags blues festival georganiseerd, dat nog steeds op mijn verlanglijstje staat.
Goed eten kun je vrijwel overal. Reken niet op verfijnde gerechten. In dit ruige gebied is een stevige streekmaaltijd meer op zijn plaats.
Logeren kun je in landelijke hotels en Casas Rurales. Ik logeerde in Casa Rural el Cortijo de Ramon, iets buiten Segura de la Sierra. Een snoepje! Heel sfeervol, gastvrije eigenaars en originele keuken. In het weekend pakt eigenaar Ramon ´s avonds zijn gitaar en kun je lekker meezingen op Spaanse muziek aller tijde. Cazorla is een uitstekende bestemming als je van rust en natuur houdt. Een goed voorbeeld van duurzaam toerisme doordat je hier in contact bent met de natuur, maar ook met tradities en gewoontes uit de streek.
Tijdens de eerste dagen van deze herfst bracht ik een bezoek aan een van de 16 Parques Nacionales van Spanje; Monfragüe. Dit Nationaal Park is een ruig gebied in de regio Extremadura in midden Spanje. Een toevluchtsoord voor vele vogels zoals de monniksgier en talloze andere roofvogels. Maar ook de habitat van edelherten en enkele bedreigde lynxen.
Stuk voor stuk diersoorten die in relatief kleine gebieden voorkomen en dus extra kwetsbaar zijn. De opmerkelijke kloof in het landschap werd pas in 1997 een Nationaal Park en sinds juli 2003 heeft Unesco het uitgeroepen tot een Reservaat voor de Biosfeer. Ondertussen is het gebied bekender en bekender aan het worden en neemt het aantal bezoeken van natuurliefhebbers toe.
Inmiddels worden allerlei maatregelen genomen om de bijzondere Mediterrane fauna te beschermen. Waarbij onderzoek naar het gedrag van de diverse diersoorten een sleutelrol speelt. Daarnaast wordt op diverse plekken in het park weer de authentieke Mediterrane flora geplant. En worden bomen als eucalyptus verwijderd. Die zijn hier ooit geplant voor de papierindustrie maar hebben het ecosysteem flink in de war gebracht. Gelukkig krijgt Monfragüe de laatste jaren meer en meer haar oude sfeer terug.
Niet voor niets reikt de faam van dit park tot ver buiten Europa. Nergens is er een plek waar de roofvogeldichtheid groter is dan in Monfragüe. Het beschermde natuurgebied meet 10 bij 30 km en het hele gedeelte rondom het Nationaal Park is uitgeroepen tot Reserva de Biosfera. Een absolute must dus voor een reis in Midden- Spanje. En dan vooral voor natuurliefhebbers, vogelaars en fotografen. Een heerlijke plek om te wandelen, waarbij het wel belangrijk is om regelmatig omhoog te kijken.
Go with the flow
Monfragüe ligt ongeveer in het midden van de provincie Cáceres, waar de rivieren de Taag en de Tiétar samenkomen. Het is het enige Nationale Park van Extremadura. De kern van het park wordt gevormd door verschillende kleine bergruggen, sierras, die onderling verbonden worden door de Taag-rivier. De Tiétar en andere kleinere beken, slijten diepe kloven uit, alvorens in de Taag uit te monden, waardoor een spectaculair samenspel ontstaat van rotskliffen waar zich een veelheid aan vogels bevindt. Het is opvallend hoeveel water er te vinden is in dit droge deel van Spanje. Het water van de rivieren wordt tegenwoordig opgevangen in de stuwdammen van Alcántara, Torrejón-Tajo en Torrejón-Tiétar. Wat dit gebied werkelijk meerwaarde geeft is de enorme oppervlakte aan dehesas, weidelandschap met kurkeiken en steeneiken en die een ware voorraadkast vormen voor de meest waardevolle vogels om uit te eten.
In dit natuurgebied leeft namelijk de grootste populatie gieren ter wereld. Honderden monniksgieren, die je hier gemakkelijk en van behoorlijk dichtbij kunt zien. Het is de grootste populatie monniksgieren van heel Europa.
Ik heb het geluk dat vogel- en natuurkenner Raul mij in zijn jeep mee op safari neemt. Hij heeft een bedrijf voor actief toerisme en hij weet als geen ander waar precies de hidden places verstopt liggen en waar je op de mooiste uitkijkpunten verwend wordt met schitterende vergezichten over het gebied. Op de eerste dag maken we een tocht met de fourwheeldrive door het Dehesagebied richting de rivieren. De Dehesa heeft zijn eigen unieke ecosysteem. Er loopt vee zoals het zwarte Iberische varken, Extremadura koeien, paarden en schapen. Kadavers worden opgeruimd door de gieren. Ook wordt er tabak en pistachenoten verbouwd en de bekende rode langwerpige paprika’s waar de Pimenton de la Vera van gemaakt wordt, die zo bijzonder is vanwege zijn rooksmaak.
De Romeinen noemden het gebied al Mons Fragorum
In de namiddag laten we de auto staan en beginnen we aan een 16 kilometer lange wandeltocht richting de ruïnes van het Kasteel van Monfragüe. Monfragüe is niet extreem groot, maar heeft wel zeer goede wandelpaden. Onderweg kan ik het aan de Taag en Tietar rivier gelegen natuurpark vanaf diverse mooie uitzichtpunten bewonderen. Onderweg vertelt Raul vol passie over de dieren die in het park leven en waarom juist dit Nationaal Park zo bijzonder is. In een Nationaal Park mag bijvoorbeeld niet gejaagd worden en daarom kun je de vogels en herten in het gebied van behoorlijk dichtbij observeren en zijn ze helemaal niet bang. Onderweg kunnen we regelmatig met het blote oog herten spotten. Bovendien is het bronstijd en de mannetjes verraden zichzelf door het burlen van hartstochtelijke kreten. In Spanje heet deze periode La Berrea, waarvan je het meeste kunt genieten in de namiddag tegen zonsondergang of ´s morgens vroeg bij zonsopkomst.
Tegen zonsondergang komen we aan bij het bekende kasteel op de berg, het Castillo de Monfragüe dat een perfecte plek is om ver te kijken. Raul wijst me erop hoe de kloof in de heuvels, die het gebied zo kenmerken, is ontstaan door de kracht van de rivieren. Inmiddels geeft het zonlicht alles een gele en later een donkerrode gloed geeft. Het kasteel is eeuwen aan wind en weer blootgesteld, het is er altijd winderig en ligt een beetje een op een geïsoleerde plaats. Echter, deze blootstelling en isolatie betekent dat het uitzicht vanaf de toppen van de vestingmuren van het kasteel absoluut ongelooflijk zijn! Ik kan het hele park, dat door UNESCO beschermd wordt vanaf deze plek zien, en het 360 graden uitzicht is echt schitterend. Ik moet denken aan de mensen die er ooit gewoond hebben en huiver, want in de winter is het hier ijskoud. Maar voor mij op een mooie zonnige herfstdag, is de ervaring glorieus!
De zonsondergang zorgt voor een adembenemend kleurenspel en de enige stilte verstorende burlen van mannetjesherten doen de rest. Blijf zeker wat langer rondhangen, als je deze tocht in de namiddag maakt, om hier ook van te kunnen genieten. De oranje gloed die zich over de bergen verspreid is met geen woorden te omschrijven. Ik was er stil van… Je kunt overigens ook met de auto onder aan de berg parkeren en via een houten trap of slingerend pad naar boven klauteren.
De volgende dag, na een overheerlijk ontbijt met zelfgemaakte producten in Hotel Rural Rincon de Monfragüe waar we de nacht hebben doorgebracht, gaan we opnieuw op pad. Dit keer laat Raul me een heel ander deel van het park zien. Nationaal Park Monfragüe is waarschijnlijk de bekendste trekpleister van de regio Extremadura. Het uitgestrekte natuurgebied is een paradijs voor roofvogels. Het is dan ook een van Europa’s belangrijkste roofvogelgebieden. Zo is het, verteld Raul, het leefgebied van Spaanse keizerarenden, dwergarenden, steenarenden, monniksgieren, vale gieren, zwarte wouwen, oehoe’s en nog veel meer. Dus wil je roofvogels spotten, dan is dit natuurpark in Extremadura the place to be! En dan vooral de Peña Falcón rots in Monfragüe, die ook wel Salto del Gitano genoemd wordt.
We volgen de lange rivieren die zich door het Nationaal Park en de begeleidende dehesas slingeren. De bossen en rotswanden barsten van de roofvogels. De vale gier is hier de hoofdrolspeler, met de monniksgier als goede tweede. Ook de aasgier schijnt in het zomerseizoen present te zijn. En de kraanvogel vindt Monfragüe de ideale plek om te overwinteren. Mijn gids vertelt me dat we ons in een trekgebied bevinden en dat je dus ieder jaargetijde andere vogels kunt ontdekken en dat er in Monfragüe vijf soorten arenden broeden: de steenarend, dwergarend, slangenarend, havikarend en de zeer zeldzame Spaanse keizerarend. Daarom zetten we bij de Mirador de la Portilla de Tietar de auto langs de weg en halen we telescopen en verrekijkers tevoorschijn. Op deze uitzonderlijke plek spotten we de vale gier en de spaanse keizerarend.
Een tijdje later rijden we verder naar hotspot Salto de Gitano waar vrijwel al de genoemde koningen van de lucht geobserveerd kunnen worden. Behalve dat, is ook zwarte ooievaar hier te vinden. En inderdaad, ik weet niet wat ik zie. Tientallen, nee waarschijnlijk wel honderden roofvogels zwermen boven mijn hoofd of rusten op de rotsen zij aan zij. En zo dichtbij dat ik het suizen op de termiek kan horen en soms het gevoel heb dat ik ze bijna kan aanraken. Met de telescoop halen we de dieren nog dichterbij en kan ik hun schitterende verenkleed bewonderen. Onderweg terug komen we nog meer vogelrotsen tegen. Ik kom ogen tekort want Raul wijst me ondertussen ook op herten die niet ver vanaf de weg staan te grazen. Het is wel duidelijk dat je Monfragüe met een gids moet ontdekken, je ziet en ontdekt zoveel meer!
De tijd van het jaar dat je de grootste variëteit aan vogels kunnen zien, is de lente, van maart tot mei. Dit is echter ook de tijd van het jaar dat de meeste bezoekers naar het park komen, speciaal in de weekenden. Hoe dan ook, je kunt hier het hele jaar door wel bijzondere en karakteristieke soorten observeren, hoewel het in de warme zomermaanden is aan te raden om vooral de eerste en de laatste uren van de dag te benutten, omdat het midden op de dag vaak erg warm is. In de herfst en in de winter is vooral de aanwezigheid van de wintergasten bijzonder. En als je vroeg in de ochtend de weg naar Los Saltos de Torrejón af loopt heb je een redelijke kans oog in oog te komen te staan met otters, die langs de waterkant spelen of een vers ontbijtje vis scoren.
De beste manier om het vogelrijke natuurpark in Midden-Spanje te ervaren, is al wandelend. Er zijn talrijke wandelroutes door Monfragüe uitgestippeld, die variëren in lengte en moeilijkheidsgraad.
Op de website van natuurpark Monfragüe vind je een overzicht van deze wandelroutes. De kortste route is 8 kilometer (de groene route) en de langste is 23 kilometer (de zwarte route). De gele (9km), groene (8km) en zwarte route (23km) zijn makkelijke routes. En de rode (16km), blauwe (19km), paarse (13km) en bruine route (14km) zijn wat zwaardere routes.
Geniet de sterren van de hemel
Monfragüe National Park wordt ook aangeduid als Starlite Park. Hier is de luchtvervuiling namelijk zo laag dat je tijdens een heldere nacht heel goed sterren kan waarnemen, en gemakkelijk de Melkweg kan zien. Blijf dus ook na zonsondergang in dit mooie natuurgebied als je graag in stilte geniet van de duizenden fonkelende lichtjes aan de hemel.
Ik heb echter maar een paar dagen en bij Raul moet er ook weer brood op de plank. In het najaar, tijdens het herten burlen, is het druk met aanvragen voor een tocht door deze parel van de Spaanse Extremadura. Vol indrukken en plannen voor samenwerking nemen we afscheid. Maar in februari zien we elkaar weer want dan vindt hier de grootste vogelbeurs van Europa, FIO, plaats.
Praktische informatie
Het natuurgebied ligt op de route van de Via de la Plata, de zilverroute. Vanaf Sevilla doe je er met de auto ongeveer 3 uur over om er te komen en het ligt 2 uur vanaf Madrid. Monfragüe is ideaal om een bezoek aan de prachtige steden Plasencia, Caceres, Merida en Trujillo in Extremadura te combineren.
Overnachten doe je in Plasencia of iets er buiten in Malpartida de Plasencia. Ik logeerde in het gezellige Hotel Rural El Rincon de Monfragüe in Malpartida. Een sfeervolle accomodatie in een oud apothekershuis. De familie die het runt zorgt iedere morgen cvoor heerlijke verse produkten en zelfgemaakte baksels om je vingers bij af te likken.
Zonder twijfel moet je Monfragüe ontdekken met een kenner. Het bedrijf Monfrague Vivo van Raul Virosta is wat mij betreft de beste optie voor een ontdekking door dit mooie gebied. Hij biedt verschillende opties, altijd met professionele, en op aanvraag Engelstalige, begeleiding. Bekijk het aanbod op deze website.
Dit najaar reisde ik naar Asturias op uitnodiging van Turismo de Asturias en Club Ecoturismo om een schitterend, voor mij nog onbekend, gebied te leren kennen; Natuurpark Somiedo. Het Somiedo Parque Natural is in 2000 aangewezen als een UNESCO biosfeerreservaat om zijn gevarieerde bossen en wilde dieren en bestaat uit vier valleien in het noorden van Spanjes Cantabrische gebergte. Het park is een toevluchtsoord voor wilde dieren als bruine beren, wolven, en veel roofvogels.
Dit natuurpark is het eerste natuurpark van Asturië als zodanig verklaard en hoewel de Picos de Europa meestal in de schijnwerpers staat doet Somiedo zeker niet onder voor zijn grote broer.
Beren spotten
Heb je altijd al beren in hun natuurlijke omgeving willen zien, dan ben je in Asturië aan het goede adres: het herbergt enkele van de natuurparken in Noord-Spanje waar de bruine beer nog in het wild voorkomt. Waar er in de jaren tachtig nog maar een stuk of tachtig beren in Asturië leefden, zijn dat er dankzij de intensieve bescherming nu naar schatting zo’n 380.
Mijn uitgangspunt is Pola de Somiedo, een gezellig klein bergdorp met uiteenlopende accommodatie en voorzieningen als winkels, banken en een postkantoor. Ook de Fundación Oso Pardo (Spaanse berenstichting) bezoek ik hier. Ik krijg er uitgebreide uitleg over het natuurlijke gedrag van dit grote zoogdier. Zo wist ik bijvoorbeeld niet dat bruine beren voornamelijk vegetarisch eten, zoals noten, kastanjes en bessen. En dat een bruine beer maar drie maanden drachtig is. Als een bruine beer geboren wordt weegt hij rond de 450 gram, maar na één jaar weegt hij al 25 kilo. Fundacion Oso Pardo is gevestigd in een traditionele boerderij.
Ervoor ligt nog een horreo, een gebouw op palen met een rieten dak van brem waar de oogst in gedroogd wordt. Daarvan zie je er veel in de andere dorpjes. De traditionele huisjes heten tietos en hebben een dak van groene brem. Een groepje tietos samen noemen ze een braña. Ze bieden een knusse, landelijke aanblik in de ruige omgeving.
Onder begeleiding van een professionele gids en gewapend met verrekijkers en telescopen trek ik de bergen in. De kans dat een beer zich zomaar laat zien is natuurlijk klein. Als je de Oso Pardo met eigen ogen wil zien, zul je echt een gids en veel geduld nodig hebben. Uren heb ik zitten turen vanuit een hut, maar mijn geduld werd uiteindelijk toch beloond. Op een bepaald moment had ik twee beren voor de lens! Zo leuk.
Beren spotten is de grootste attractie in Somiedo, maar vergeet ook niet dat het schitterend is om op wolventocht te gaan met een gids. En met een verrekijker is het niet moeilijk om herten te observeren.
In beschermd natuurgebied Somiedo, in het centrale deel van de Asturische bergen, kun je je observatietocht reserveren, waarbij je ook de bossen intrekt op zoek naar slaapplekken van de beren. Hoewel de kans om ze in het wild te zien relatief klein blijft, loop je in het voorjaar en het najaar de grootste kans ze te spotten.
Natuurgebieden Ecobestemming
Het grote voordeel van zo’n berenzoektocht is dat je op de meest schitterende plekken komt, die je normaal wellicht zou overslaan. Het natuurgebied waar Pola de Somiedo het centrum van vormt, beslaat een kleine 300 vierkante kilometer en ligt op slechts 80 kilometer van de Atlantische kust. Pittoreske groene dalen vormen een vruchtbare en smeuïge aanblik temidden van ruige, kale en indrukwekkende bergpieken die als je geluk hebt mooi afsteken tegen een staalblauwe lucht. De grote variëteit aan intens groene kleuren is natuurlijk voornamelijk te danken aan het feit dat het hier veel regent.
In het Parque Natural liggen 38 kleine dorpjes, variërend van piepkleine gehuchtjes, waar een paar huisjes samen gegroepeerd liggen temidden van de wildernis tot het eerdergenoemde centrum Pola de Somiedo. Ik voel me prettig bij de relaxte sfeer en de vriendelijke bevolking die op sommige plekken op houten klompen lopen die madreñas heten.
In het ecomuseum kun je zien hoe deze klompen gemaakt werden. Helaas zijn er nog maar twee oude mannen die de kunst verstaan en is het vak nog niet doorgegeven aan jongeren. Asturias is een regio waar iedereen dicht bij de natuur en bij authentieke werkwijzen staat. In het ecomuseum leer ik over oude ambachten zoals die van de vaquiero (veehouder), ferreiro (ijzersmid), goxeiro (mandenvlechter) madreñeiro (klompenmaker) en teitero (dakdekker).
De Asturiaanse koeien zijn bekend in heel Spanje. Je kent vast wel de Leche Asturiana waarvan ook heerlijke kazen gemaakt worden. Er bestaan twee rassen, aan de kust vindt je melkkoeien maar in de bergen houdt men koeien die voor vlees worden gehouden. In de winter, als het sneeuwt staan ze op stal, in het voorjaar gaan ze naar het land en in de zomer worden ze naar hoog in de bergen gebracht. Deze tocht naar en vanuit de bergen heet Trashumancia.
Behalve struinen door de bergen word ik getrakteerd op uitstekende streekgerechten waar ik een flink glas plaatselijke Sidra bij drink. Het is een hele kunst om Sidra te schenken. Je houdt in je ene hand je glas zo laag mogelijk en in de andere hand de fles zo hoog mogelijk. De kunst is om de cider zonder morsen in het glas te mikken, zodat er zuurstof bij komt en de Sidra op zijn lekkerst is.
Wandelen naar hooggelegen meren
De volgende dag besteed ik aan wandelroutes naar de meren van Somiedo Ze kunnen aan ieder niveau worden aangepast, zodat ze ook door gezinnen met kinderen kunnen worden gedaan. Het kan een ideaal uitje zijn voor het weekend, zodat het hele gezin kan genieten van de prachtige natuur, het belang van het milieu kan inzien en de kinderen bij elke excursie veel kunnen opsteken.
De twee bekendste routes dievan Saliencia (1600 m) en van Valle del Lago (1580m). Dit zijn ook dorpen die het dichtst bij het natuurgebied liggen en in Valle del Lago is er een camping om te overnachten. Op de route vanuit Valle del Lago kom je aan bij het meer Lago del Valle. Dit is een groot meer met een eiland in het midden en een plek waar forelvissen populair is. Omdat het dicht bij het dorpje ligt, zijn er veel wandelaars die al op dit punt blijven om de dag door te brengen, maar er is nog veel meer te zien. Bovendien begint het passeren van dit meer de berg te beklimmen met enkele toppen zoals Peña Ortiz.
Voor de tocht naar het meer van Saliencia kun je je auto parkeren op een klein terrein langs de weg en begin je het pad te volgen. Het uitzicht wat je bij het meer te zien krijgt is spectaculair! Vanaf daar zijn er een aantal routes die je kunt volgen. Bij de plaatselijke VVV hebben ze uitstekende kaarten en routebeschrijvingen. Onderweg kun je genieten van de unieke Asturiaanse fauna.
Wees wel voorbereid op (incidentele) regenbuien. Asturias is niet voor niets zo groen. En de gebruikelijke snelle afkoeling die in berggebieden kan optreden. Mist is iets waar je in Somiedo speciaal op verdacht moet zijn. Het kan vrij snel opkomen en vooral in de hoger gelegen kalksteengebieden wordt het terrein dan plotseling erg onoverzichtelijk. Check daarom voor vertrek het weerbericht bij de eigenaar je accomodatie.
Praktische informatie
Vanaf november gaan er rechtstreekse vluchten van Nederland naar Asturias. Somiedo ligt op ongeveer een uur rijden vanaf de luchthaven.
Vanuit Andalusië (Malaga) kun je rechtstreeks vliegen met Volotea, een lowcost maatschappij met uitstekende service. Perfect plan voor een lang weekend.
Ik logeerde in een schitterend Hotel Rural, aan de rand van Pola de Somiedo; Palacio Floréz- Estrada. Een absolute aanrader! Duurzaam- en eco turismo gegarandeerd.
Voor je tocht om beren of wolven te spotten, neem je contact op met Sofia van Somiedo Experience. Een geweldige vrouw en expert op het gebied van natuur en duurzaam toerisme.
Lekker eten kun je overal. Meer informatie hierover in een volgend artikel 😊
MaXperience Spain 