Omringd door honderden portretten, waarvan de ogen mij aanstaren, drink ik een lokale sterke drank op het terras van de plaatselijke kroeg in het bergdorpje Mogarraz. Ik voel me nogal bekeken door de beeltenissen rondom mij waarmee ik geconfronteerd word.

Ik ben in dit dorp beland via een bergpad vanuit La Alberca, een plaatsje in het binnenland van Salamanca dat tegen de Sierra de Francia ligt aangeplakt. Op het eerste gezicht lijkt Mogarraz exact op de andere dorpjes die ik in de omgeving bezocht heb. Vakwerkhuizen met een paar verdiepingen, een oude kerk met een verlaten historisch plein en in de keienstraten de vriendelijke boerenbevolking bij wie je op de verweerde gezichten kan aflezen dat het bestaan in de Sierra, zelfs vandaag de dag,  niet gemakkelijk is.

Echter, terwijl ik Mogarraz binnenwandel is het niet de boerenbevolking die mij aanstaart, maar de blikken van de portretten, in grijs-en sepiakleuren, die aan de muren van de huizen hangen, die mij achtervolgen. De herbergier Satur, die mij zijn zelfgebrouwen hierba (kruidenbitter) laat proeven, doet het verhaal achter deze levensgrote openluchtexpositie uit de doeken, terwijl ik in de ogen van de beeltenissen hun geschiedenis probeer af te lezen.

Satur vertelt trots over de schilder Florencio Maíllo Cascón die in 1962 in Mogarraz geboren is, en in het jaar 2008 van de autoriteiten in Salamanca een bijzondere opdracht kreeg. Zijn missie was het naschilderen van 388 pasfoto´s van de inwoners die in 1967 in het dorp woonden. In de jaren zestig verplichtte Franco de Spaanse bevolking om een identiteitsbewijs bij zich te dragen en voor het eerst moest iedere burger, groot of klein, een pasfoto laten maken die op het vereiste document geplakt wordt. Het zijn precies die foto´s van de eerste DNI kaarten die de Florencio 45 jaar later gaat naschilderen.

Hij gebruikt ijzeren platen van olievaten die platgewalst worden en schildert met een natuurlijke verfsoort die de Romeinen al gebruikten. Iedere keer als hij een portret klaar heeft wordt het behandeld met bijenwas om de kleuren te behouden en het schilderij tegen het grillige klimaat en de tand des tijds te beschermen. De portretten worden bevestigd aan de wanden van de huizen van de toenmalige of nog huidige bewoners.

De schilder was zelf rond de vijf jaar toen de pasfoto´s genomen werden. Er zijn heel wat jaren verstreken maar toch kan hij zich herinneren hoe de vriendelijke buurvrouw lachte, hoe de strenge pastoor hem aankeek, hoe zijn geruststellende moeder hem toeknikte en hoe de vertederende blik van zijn grootmoeder was. Maar ook wat een verdriet een tante uitstraalde toen dat jaar haar kind overleed, hoe berustend haar man keek en hoe grimmig de klokkenluider was. Bij ieder profiel probeerde hij gevoelsmatig het karakter van de persoon vast te leggen en dat lukte zo goed dat het dorp met zijn streetgalery bekend wordt en er bezoekers naar Mogarraz komen.

Onder de indruk maak ik een wandeling door het labyrinth van kleine straatjes terwijl er vanaf huizen op me neer gekeken wordt. Op bijzondere wijze is Florencio er in geslaagd om de geschiedenis te laten herleven. Ik vraag me af hoe het was in die tijd in het dorp, maar het is moeilijk om me er een voorstelling van te maken, hoewel de zwijgende koppen boekdelen spreken. Met passie heeft de kunstenaar zijn taak verricht en is het hem bijzonder goed gelukt om de tijd te bevriezen in zijn weergaven.

Mogarraz ligt in het natuurpark Las Batuecas (Salamanca), een schitterend wandelgebied. Ik ontdekte het dorpje tijdens een wandeling langs riviertjes en beekjes die Camino del Agua heet. Op dit pad kom je diverse kunstwerken van steen en ijzer tegen waaraan gedichten zijn opgedragen.

Informatie over Mogarraz proyect 388 vind je op Google en voor meer foto´s kun je kijken bij Google Images.

Met dank aan: Fundacion Siglo (Castilla y Leon)