Waar wolven voorkomen, daar zijn legenden en sprookjes over wolven te vinden. Weinig dieren fascineren zo als dit roofdier. In het ene verhaal ontfermt de wolvin zich over baby’s, in het andere verhaal verslindt de wolf een onschuldig meisje en haar oma of een stel geitjes of biggetjes. De verhalen over wolven gaan honderden, zelfs duizenden jaren terug. Ze zitten diep in de cultuur gebakken en zijn terug te vinden in de taal. Angst voor wolven kan veroorzaakt worden door verhalen. Dit staat bekent als het ‘roodkapje syndroom’, naar het bekende sprookje.
In Spanje komen o.a wolven voor in het noorden van Castilla y Leon, tegen de Portugeese grens en in Andalusië in het Sierra Morena gebergte. Begin oktober loop ik ´s morgens vroeg met zes vrouwen in het bos van natuurpark La Culera in het Sanabriagebergte ( Castilla y Leon). Voordat onze wandeltocht begint worden we eerst ontvangen voor een rondleiding in een spiksplinternieuw bezoekerscentrum. De duidelijke uitleg van de gids over de rol van de Lobo Iberico in het verleden en de educatieve speeltjes geven ons moed om het bos te gaan verkennen.

    
In de Westerse wereld zijn veel mensen bang voor wolven. Wolven worden gezien als agressieve dieren, die vee aanvallen en wanneer ze de kans krijgen ook mensen te grazen zullen nemen. Ik heb me voorgenomen om niet bang te zijn en hou wel van een beetje spanning. Voordat we in het stille donkere bos worden losgelaten kunnen we in een zaal via diverse webcams zien dat de wolven wel degelijk in de buurt zijn. Opeens ben ik niet zo zeker meer van mijn moedig voornemen want wat heeft hij een grote ogen en wat heeft hij een grote neus, en tja, wat heeft hij een grote bek… Maar daarintegen is hij veel minder groot dan ik had verwacht. De Lobo Iberico is een van de kleinere wolfsoorten, leer ik tijdens de rondleiding.

    
Enige minuten later lopen we muisstil en zo mak als een lammetje door het doodstille donkere bos achter onze gids aan. De gids heeft ons verzekerd dat de wolven zich niet gemakkelijk laten zien en dat we niet bang hoeven te zijn. Toch heb ik maar besloten om dicht bij haar in de buurt te blijven. Opeens staat onze gids stil en heft haar hand op. We blijven stokstijf staan en horen een vreemd geluid. De bronsttijd is begonnen en we horen duidelijk hoe een stoer machohert  een dame het hof staat te maken. Na een wandeling van een half uur komen we bij een grote ronde stenen hut aan. In de hut staan bankjes en er zijn openingen waardoor je naar buiten kunt kijken. Een paar eerste zonnestralen komen door de kieren naar binnen en verlichten de ruimte. Heel voorzichtig, om zo min mogelijk geluid te maken halen we onze camera´s tevoorschijn en gaan we zitten wachten.

 
Na enige tijd zien we wat bewegen tussen de bomen. Een wolf scharrelt langzaam dichterbij. Af en toe heft hij zijn kop op, het is duidelijk dat hij iets ruikt of hoort. Ik probeer me zo min mogelijk te veroeren en hou mijn adem in. En dan…opeens…komt er een tweede wolf achter de stenen tevoorschijn. En even later nog een. Drie wolven! Het geklik van de camera´s zorgt er voor dat ze alle drie tegelijk onderzoekend onze kant op kijken. Twee maken zich snel uit de voeten, maar de stoerste wolf blijft argwanend in onze richting kijken en wat heen en weer snuffelen. Tot hij opschrikt en ook verdwijnt. Onze gids fluistert dat we geluk hebben gehad. Geluk dat we ze gezien hebben, of geluk dat we ze pas gezien hebben toen we veilig in de stenen observatiepost zaten? Zelfverzekerd en verlost van het ´Roodkapje syndroom´, lopen we met haar mee naar het centrum waar we uitleg krijgen over het gedrag van het prachtige dier.

    
Er zijn verschillende theorieën over de oorsprong van de slechte naam van de wolf. Wolven doden meer dan ze eten. Ze hebben een jachtinstinct en zullen blijven jagen zolang er prooien zijn. Doorgaans eten ze ook al deze prooien op, of verplaatsen ze hun prooien, maar zeker wanneer ze verstoort worden laten ze ook voedsel liggen. In werkelijkheid verslinden wolven geen oma’s en meisjes met huid en haar, dat weet iedereen. Wolven zijn uiterst sociale dieren, die in familieverband jagen en samenwerken. Tijden lang was het in heel Europa gebruikelijk om de kudde (schapen, koeien of varkens) in het bos en op open vlakten te laten grazen. Een verdwaald schaap is voor een wolf natuurlijk een veel makkelijkere prooi dan een hert, dus voor veel mensen waren wolven een echte bedreiging. Voor hun inkomsten, dan wel, niet direct voor hun leven. Een wolf valt dus hooguit vee aan en blijft over het algemeen uit de buurt van mensen. Vee is relatief makkelijk te beschermen, door een stevig hek te bouwen of een hond te laten waken.

   
Zou je ook eens wolven willen spotten? Ga dan een paar dagen naar het plaatsje Puebla de Sanabria (Noord Spanje). Van daaruit organiseren diverse bureau´s tochten door het bos. Wil je zeker weten dat je wolven kunt zien? Ga dan naar het Centro del Lobo.
Overigens, een paar jaar geleden is er een film uitgekomen over een waargebeurd verhaal van een kleine jongen die tussen de wolven opgroeid. De prachtige film heet ´Entre Lobos´ en is gefilmd in de Sierra Morena in Andalusië.

 
Met dank aan:
Het team van Centro de Lobo de Castilla y Leon
Hotel Posada Real La Pascasia in Puebla de Sanabria
Diputacion Castilla y Leon, Castilla y Leon es Vida
Het Spaans Verkeersbureau in Den Haag